Zalimlerin Ölümleri Üzerine

Zalimlerin Ölümleri Üzerine'nin Tanrısal İntikam çevresinde dönen hikâyesi, imparatorluğun 303-
314 yıllarına dair önemli bilgiler sunar. Lactantius elli iki bölümden oluşan kitabının girişinde kendi
döneminin zalimlerini anlatacağını yazmış olsa da anlatısına işkenceyle ilgili suçlamak için seçtiği
Nero, Decius, Domitianus, Valerianus ve Aurelianus'a dair kısa bir özetle başlar. Eserin geri kalan
kırk altı bölümü Diocletianus'un tetrarchia tasarısı, "Büyük Zulüm" süreci, imparatorun tahttan
feragati, Maximianus'un feragate direnmesi, Maxentius'un imparatorluğa yükselmesi, Galerius'un
hastalığı gibi olayların detaylarını ve zalimlikleri sebebiyle Tanrı'nın bu imparatorlar için
hazırladığı trajik sonları içerir. Ayrıca Lactantius'un Hıristiyan bir imparatorluğun temellerini
atacak olan Constantinus'un Milvius Köprüsü savaşı öncesi gördüğü rüyanın hikâyesinden
bahsetmesi ve dinsel hoşgörüyü vadeden Milano Emirnamesi'nin tam metnini aktarması eserin
değerini arttırmıştır.
Nihayet Constantinus'un sunduğu inanç özgürlüğü sonrasında kaleme aldığı eserde ilâhi adalete
olan inancını haykıran ve zalimlerin ölümleriyle Hıristiyan zaferini kutlayan Lactantius'un sevinç
çığlıkları günümüze ulaşmıştır:
"Şimdi karanlık fırtınanın şiddetli hortumlarından sonra, gökyüzü sakin ve hasretle beklediğimiz
ışık yeniden parladı; artık kullarının ibadetleriyle yatışmış olan Tanrı, ilâhi yardımıyla dua
edenleri ıstıraplarından kurtardı ve şimdi dinsizlerin komplolarını yok ederek yas tutanların
gözyaşlarını sildi... Cezaları gecikse de hak ettikleri gibi ağır oldu. Tanrı onların cezalarını hem
tek bir Tanrı olduğunu hem de O'nun yargıç olarak günahkârları ve zalimleri açıkça hak ettikleri
cezalara çarptırdığını büyük ve muhteşem örneklerle gelecek kuşaklar öğrensinler diye erteledi."