Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda Sakız Adası

Yunan Bağımsızlık Savaşı, kökenlerini Antik Yunan Uygarlığında arayan Batı kamuoyunda heyecan yaratmıştı. Önde gelen entelektüeller, bu mitik köklerin mirasçılarıyla Batı'yı tehdit edecek boyutta güçlenen en son Müslüman düşman olan Osmanlı'nın arasındaki çatışmayı heyecanla karşılamıştı. Şiddetle bastırılan Sakız Ayaklanması ise, Victor Hugo'nun (yukarıda bir kıtasını alıntıladığımız) Çocuk şiirinin ve Delacroix'nın meşhur Les Massacres de Chios tablosunun esin kaynağı oluşturmuştu. Elinizdeki kitap, işte bu olaya bir tarihçinin perspektifinden bakarak, Osmanlı kaynaklarının titiz bir okumasını sunuyor. Yazar şu anda çalışmalarını Atina'da, Modern Yunan Araştırmaları Merkezi'nde sürdürüyor. Yunan Bağımsızlık Savaşı Mora Yarımadası'nda başlayan ve Ege Adaları'na yayılan bir ayaklanma olarak başlamıştı. Çok geçmeden olaylar Sakız Adası'na da sıçramıştı. Osmanlı kaynaklarından elde ettiğimiz verilerden hareketle değerlendirmeye çalıştığımız Sakız Adası'ndaki ayaklanmada, kıyılarda başlayan Osmanlı-korsan mücadelesini ada içindeki Osmanlı-asi çatışmaları izlemiştir. Sakızlı Rumlar, 1821 ile 1828 yılları arasında iki kez ayaklanmış ve ayaklanmalar süresince ada Rumlar tarafından üç kez kuşatılmıştı. Bu ayaklanmalar Osmanlı İmparatorluğu'nun müdahalesi ile bastırılmıştı. Ayaklanmalar sırasında Sakız'da siyasî, yönetsel, ekonomik ve sosyal açıdan değişimler olmuştu. Bu süreçte her iki taraf gıda sağlanması, güvenlik ve barınma gibi sorunlar yaşamıştı. Sonuçta, Osmanlı İmparatorluğu adada görevlendirdiği yöneticiler ve askerî stratejisi ile ayaklanmayı bastırmayı başarmış ve Sakız Adası ayaklanma sonrasında Osmanlı yönetimine bağlı kalmaya devam etmişti.