Yasanın Gözü

Tanınmış hukuk tarihçisi Michael Stolleis bu kısa ve özlu kitabında yasaların egemenliğinin simgesi "her şeyi gören göz"un tarih içinde taşıdığı anlamları hukuk açısından incelemekte. Kitapta yasaların ustunluğu ilkesinin Eski Mısır uygarlığından gunumuze dek göz simgesiyle gösterdiği sureklilik zengin bir görsel malzeme ve dille anlatılmakta. Özellikle çağdaş hukukun kuruluşuna sahne olan 19. yuzyılda "yasanın gözu" hem bilimsel hukuk kitaplarında hem de geniş halk kitlelerine ulaşan resimli yayınlarda toplumsal çelişkilerin ve çatışmaların içinde yer almıştır.

Modern hukuk devletinde "normatif bir metin"den başka bir şey olmayan yasaların "gözu"nden söz edilemeyeceği açıktır. Stolleis bu kitabında tarihten guçlu ve çarpıcı alıntılarla en eski çağlardan bugunku hukuk devletine kadar "yasa" kavramının temelinde görmek, gözlemek ve denetim duşuncesinin yattığını ve bunun geçirdiği evreleri canlı bir şekilde gözler önune sermekte.

Bugun Akdeniz ulkelerinin çoğunda yaygın bir biçimde nazarlıklarda kullanılan göz simgesi Eski Mısır'ın adaleti temsil eden hem Tanrı hem Kral Osiris'in asasındaki gözdur, ama aynı zamanda Fransız Devrimi'nin de adalet simgesi olmuştur. Eski dunyada ve geleneksel kulturde uzerine tanrısal özelliklerin yuklendiği göz, modern dunyada yasaların her yerde geçerli olan egemenliğinin ve herkesin yasalar önundeki eşitliğinin, kısacası hukukun nesnelliğinin göstergesi olarak kullanılmıştır.

1975 yılından itibaren Frankfurt am Main'da kamu hukuku ve yeniçağ hukuk tarihi profesöru olan Michael Stolleis, 1991 sonrasında emekliye ayrılıncaya kadar Max Planck Enstitusu Avrupa Hukuk Tarihi Başkanlığı görevini de yurutmuştur. Özellikle Alman anayasa, idare ve kamu hukuku tarihi konusunda uzman olan Stolleis, Alman hukuk tarihinde devlet fikri, adalet kavramı, anayasa ve sosyal hukuk konularındaki çok sayıda kitap ve makalesiyle tanınmaktadır.

Almancada birçok kez basılan "Yasanın Gözu" başlıklı kitabı bugune kadar Turkçe dahil on dile çevrilmiştir.