Urfalı Divan Şairleri

Şehir monografilerinin önemi her geçen gün biraz daha artmaktadır. Çünkü şehir
monografileriyle bir şehrin anatomisini öğrenme imkânına kavuşuruz. İnsanların veya
insanlığın tarihi olduğu gibi şehirlerin de birer tarihi vardır. Başka bir ifade ile denilebilir ki
insanlık tarihi, şehirlerin tarihidir. Bu yönüyle bir şehrin ne zaman ve kim tarafından
kurulduğu, bu şehirlerde medeniyet kuran milletlerin kimler olduğu, bu medeniyetlerin
insanlığa sundukları maddî ve manevî mirasın neler olduğu çok önemlidir. Bu yönüyle birçok
medeniyete ev sahipliği yapmış olan Urfa'nın arkeoloji, tarih, din, kültür, sanat ve edebiyat
açışından önemli ve bereketli bir yer olduğu bilinmektedir.
Urfalı Dîvân Şâirleri isimli bu çalışma, biyografik eserlerin başında gelen tezkireler
olmak üzere diğer biyografik/bibliyografik kaynaklarda ve başka çalışmalarda tespit edilen ve
divân edebiyatının temsilcisi sayılan Urfalı şairleri içermektedir. Biyografik eserlere göre
Urfalı en eski divân şairi Rüşdî (ö. 1677) mahlasını kullanan şairdir. Rüşdî ile muasır üç (3)
divan şairi varken XVIII. yüzyılda bu sayı on beşe (15) yükselerek büyük bir artış
göstermiştir. Bu çalışmada, XVII. yüzyıldan XX. yüzyılın sonlarına kadar yetişen Urfalı divan
şairi sayısı yüz on yedi (117) olarak tespit edilmiştir. Bu sayı, Urfa edebiyatı için hiç de
küçümsenmeyecek bir rakamdır. Bu şairlerin büyük çoğunluğu, eski edebiyatın yerini yeni
edebiyata terk ettiği, dolayısıyla yeni türlerin rağbet edildiği XIX. ve XX. yüzyıllarda
yetişmiştir. Bu da gösteriyor ki asırlardır devam eden divân şiir geleneği hemen kesintiye
uğramamış, varlığını Urfa başta olmak üzere Anadolu'nun muhtelif şehirlerinde yetişen
yüzlerce belki binlerce şair ile devam ettirmiştir.