Türk Devletleri _{Geçmişten Günümüze}

Türkler kendi adları ile anılmadan önce Proto-Türkler olarak tarih sahnesinde yer almışlar ve daha sonraki her dönemde de bir ya da birkaç devlete sahip olarak, yerlerini korumasını bilmişlerdir. Türk tarihi açısından M. Ö. 5. yüzyıldan öncesine gidebilmek, tarihsel kaynaklar açısından olanaksızdır. Bundan dolayı ilk dönemlerin tarihi destanlar ve efsanelere dayanmaktadır. Kendi anayurtlarında varlıklarını ortaya koyan Türkler, daha sonraları göç ettikleri coğrafyalarda daha etkin bir yaşam düzenine, kurdukları devletler aracılığı ile sahip olabilmişlerdir. İklim koşullarındaki büyük değişimler, susuzluk, kuraklık ve açlık gibi nedenler de Türklerin Orta Asya´dan göç etmelerine neden olmuştur. "Türk" adı tarihte ilk kez, Göktürk birliğini göstermek için M. S. 542 yılında Çin kaynaklarında geçmektedir. Daha sonraları Bizans ve Arap kaynaklarında da Göktürk İmparatorluğu´ndan söz ederken "Türk" adı görülmektedir. Yçinde "Türk" sözcüğünün geçtiği ilk Türkçe metin, Orhun Abideleri arasında en eski olduğu bilinen Tonyukuk Yazıtı´dır. Türk tarihi binlerce yıl öncesinden başlayan bir süreçtir. Bu binlerce yıllık süreçte Türk kökenli halklar 100´den fazla devlet kurmuşlardır. Bunlar imparatorluklar, devletler, beylikler ve hanlıklar şeklinde örgütlenmelerini yapmışlardır. Çin ve Rus kaynakları tarandıkça, daha pek çok Türk devletinin olduğu ortaya çıkmaktadır. Türklerde var olan bu devlet kurma yeteneği, Türk tarihinin derinliğini arttırmaktadır. Kurulan devletlerin bir süre sonra bölünmeleri ve yabancı unsurların faaliyetleri nedeniyle boylar arasında yaşanan iktidar kavgaları, Türk devletlerinin en büyük yıkım nedeni olmaktadır. Türk devletlerinin büyük çoğunluğu; kurucusu, yöneticileri ve halkı Türk olan örgütlenmelerdir. Bu tip örgütlenmelerde birçok Türk boyunun tek çatı altında toplandığı, kimi zamanda başka halkları da himayesine aldığı görülmektedir. İskit-Saka İmparatorluğu´yla başlayan devlet kurma süreci, yüzlerce devletle devam ederek günümüze kadar gelmiştir ve bugün de bu devletlerden yedi tanesi varlığını sürdürmektedir. Türkler tarafından tarihte çok sayıda devlet kurulmuş olmasına rağmen, bu devletlerden pek çoğunun sadece isimlerini bilmekteyiz. Tarihsel veri bilimi geliştikçe, kurulan bu devletlerle ilgili daha çok bilgiye sahip olacağımız kesindir. Elinizdeki bu kitap, tarihsel süreç içerisinde Türklerin dinsel, siyasal ve kültürel gelişimine bir ışık tutmayı amaçlamaktadır.