Türk Aleviliği araştırmaları

Günümüzde silsileleri Hz. Aliye kadar uzanan tarikatlar kendilerini Alevi olarak kabul etmektedirler. Bu kelime sözlükte Hz. Aliye bağlı anlamına gelmektedir. Terim olarak Hz. Alinin soyundan gelenlere Alevi denmektedir. Bu çerçevede silsilesi Hz. Aliye dayanan tarikatların tamamı Alevi olup sadece kendilerini Alevi kabul eden Safevi ve Bektaşi tarikatları dışındaki Halvetiyye Kadiriye ve Rifaiyye ve Alevidir. Ancak Anadolu Türklerinde Alevi deyince Osmanlıya muhalif Şafevi Tarikatı anlaşılır. Osmanlı topraklarında XV. Yüzyılın son çeyreğinde belirgin olarak ortaya çıkan, adını kurucusu Seyh Safiyüddin-i Erdebiliden alan Safevi Tarikatı, halk arasında Kızılbaşlık olarak bilinmektedir. Osmanlı toplumunda kızılbaşlık küçültücü bir kelime olarak kullanılmış; II. Meşrutiyetten sonra meydana gelen zihniyet değişikliği nedeniyle XX. Yüzyıl başlarından itibaren bunu yerine Alevi ismi kullanılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet döneminde ise Alevi kelimesi tamamen yerleşerek yaygınlaşmıştır.