Tarih Ders Kitaplarında İmajlar Devletler, Halklar, Kişiler

Yazar(lar) : Ahmet Şimşek Tercan Yıldırım Refik Turan Ramazan Kaya Banu Çulha Özbaş Neval Akça Berk Erol Çiydem Selahattin Kaymakcı Mehmet Elban Mehmet Alper Cantimer Hülya Çelik Sezai Öztaş Akif Pamuk İrem Pamuk Özgür Aktaş Ş. Gülin Karabağ A. Erinç Erdal Yıldırım Yasin Doğan Hasan Işık Suat Çatar Hasan Günal Bülent Akbaba Fatih Yazıcı Hüseyin Köksal

Tarih ders kitaplarında "ötekiler" ve bunların nasıl yer aldığı konusu, insanlarda her zaman merak uyandırmıştır. Zira tarih ders kitaplarının, kolektif "ben" ve "öteki" imgelerini en açık şekilde pratikte ortaya koyduğu düşünülmüştür. Bu sebepten olsa gerek, Türk tarih ders kitaplarındaki ötekiler, farklı konu başlıkları çerçevesinde incelenerek bugün kadar pek çok makale ve bildiriye konu edilmiştir.

Bu çalışmamızda, Türkiye'deki tarih ders kitaplarındaki imajları, tabiri caizse "ötekisi"-"berikisiyle", "kahramanı"-"hainiyle" birlikte inceledik. Bundan amacımız, Türkiye'de yaklaşık yüzyıllık süreçte tarih ders kitaplarında öne çıkan imajları betimleyerek, konuya ilişkin devam eden sorunları tespit etmek, var olan iyileşme sürecini görünür kılmaktır.

Kitabımızda yer alan her bir imaja ilişkin incelemeyi, 1930'lardan günümüze kadar, 10'ar yıllık süreçleri örnekleyecek ders kitaplarının seçimiyle gerçekleştirdik. Elde edilen bulguları ise ana hatlarıyla, Türk Tarih Tezi, Hümanist Dönem, Türk-İslam Sentezi ve Pedagojik Yönelimler Dönemi olarak dört ana dönemde anlamlandırmaya çalıştık. Böylelikle dönemlere göre tarih ders kitaplarında konu edilen imajların, siyasi ve bürokratik iktidar tarafından nasıl biçimlendirildiğinin bir anlamda büyük fotoğrafını çıkarmayı planladık.