Tacirler Arası Ticari Satım Sözleşmelerinde Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu

Tacirler arası ticari satım sözleşmelerinde satış konusu malın sözleşmeye uygunluğu, alıcı açısından büyük bir önem taşımaktadır. Alıcı satış sözleşmesiyle sadece malları teslim almayı değil, malların amaca uygun olmasını ve ayıpsız bir şekilde alınmasını da hedeflemektedir. Satış konusu malların ayıplı olması, alıcının istediği amaca ulaşmasında bir engel teşkil edecektir. Dolayısıyla satım konusu mallar üzerinde ayıpların bulunması halinde alıcı sözleşme ile ulaşmak istediği hedefe ulaşamayacaktır. İşte satış konusunun, kanunun belirlediği şartlarla, sözleşmeye aykırı olarak belli özellikleri taşımaması hali, hukuken ayıp olarak nitelendirilmiş ve satıcının bunlardan doğan kusursuz bir sorumluluğunun bulunduğu kabul edilmiştir. Elinizdeki bu çalışma öncelikle tacirler arası ticari satım kavramının diğer satım türlerinden hangi farklılıklar dolayısıyla ayrıldığını inceleyecektir. Zira 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'ndan ayrılan özel düzenlemesi nedeniyle sadece tacirler arası ticari satımlar yönünden ağırlaştırılmış malı gözden geçirme ve bildirim külfeti alıcıya yüklenilmiştir. Bu doğrultuda bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde satıcının ayıba karşı tekeffül sorumluluğunun tanımı, hukuki niteliği, şartları, incelenmektedir. İkinci bölümde, tacirler arası ticari satımlar yönünden uygulamada özellik arz eden durumlar göz önüne alınarak alıcının kanundan doğan seçimlik hakları kullanabilmek için yerine getirmesi gereken külfetler ve son bölümde satıcının ayıba karşı tekeffül sorumluluğunun kapsamı ve zamanaşımı konuları ele alınmaktadır.(TANITIM YAZISI)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
Birinci Bölüm
TACİRLER ARASI TİCARİ SATIMLARDA SATICININ AYIBA KARŞI SORUMLULUĞUNUN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞARTLARI
I. SATICININ AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN TANIMI
II. SATICININ AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
III. SATICININ AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI
A. Satılanın Zilyetliğinin Devri ve Mülkiyeti Geçirme Borcu
1. Zilyetliğin Devri
2. Mülkiyeti Geçirme Borcu
B. Satılan Malın Ayıplı Olması
1. Satıcının Bildirdiği Niteliklerden Dolayı Ayıptan Sorumluluk
2. Bulunması Gereken Nitelikler Sebebiyle Ayıptan Sorumluluk
C. Alıcının Ayıbı Bilmemesi
1. Alıcı Tarafından Bilenen Ayıplar
2. Olağan Bir İnceleme İle Görülebilecek Ayıplar
D. Ayıbın Hasarın Alıcıya Geçmesinden Önce Mevcut Olması
E. Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Sözleşme ile Kaldırılmamış Veya Sınırlanmamış Olması
1. Sorumsuzluk Kayıtlarının Yorumlanması
2. Sorumluluğu Kaldıran veya Sınırlayan Kayıtların Sınırları

İkinci Bölüm
TACİRLER ARASI TİCARİ SATIMLARDA SATICININ AYIBA KARŞI TEKEFFÜL HÜKÜMLERİNDEN YARARLANMASI İÇİN YERİNE GETİRMESİ GEREKEN KÜLFETLER
I. GENEL OLARAK
II. AYIBA BAĞLI HAKKI KULLANMAK İÇİN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN KÜLFETLER
A. İnceleme Külfeti
1. İncelemenin Hukuki Niteliği
2. İncelemenin Yeri, Zamanı, Kim Tarafından Yapılacağı, Kapsamı, Şekli, Masrafları
B. Bildirme (İhbar) Külfeti
1. Bildirmenin Hukuki Niteliği
2. Bildirmenin Şekli
3. Bildirmenin Kapsamı
III. ZAMANINDA İNCELEME VE BİLDİRİMİN YAPILMAMASI DURUMUNDA GENEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE BAŞVURULACAK DİĞER İMKANLAR
A. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu ile Kötü İfa Arasındaki İlişki
B. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu İle Haksız Fiil Arasındaki İlişki
C. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu İle İrade Bozuklukları Arasındaki İlişki

Üçüncü Bölüm
SATICININ AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN HÜKÜMLERİ (ALICI LEHİNE DOĞAN HAKLAR)
I. ALICININ SEÇİM HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
II. ALICININ SEÇİM HAKKINI KULLANMASININ TABİ OLDUĞU SINIRLAMALAR
A. Satıcının Alıcıya Aynı Malın Ayıpsız Bir Benzerini Vererek ve Uğradığı Zararı Gidererek Seçimlik Hakları Kullanmasını Önleyebilmesi
B. Durum Alıcının Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanmasını Haklı Göstermiyorsa, Satılanın Onarılmasına veya Satış Bedelinin İndirilmesine Karar Verilmesi
C. Satım Parasından İndirilecek Miktarın Satım Parasına Çok Yakın Olması Halinde Sözleşmeden Dönme veya Ayıpsız Benzeriyle Değiştirilmesi Hakkının Kullanılabilmesi
D. Satılan, Alıcıya Yükletilebilen Bir Sebep Yüzünden Yok Olmuş, Başkasına Devredilmiş veya Şekli Değiştirilmiş ise Dönme Hakkının Kullanılamaması
III. ALICI LEHİNE DOĞAN HAKLAR
A. Sözleşmeden Dönme Hakkı
1. Satıcının Borçları
2. Alıcının Borçları
B. Alıcının Satılanın Ayıpları Sebebiyle Satım Parasının İndirilmesi Seçimlik Hakkını Kullanması ve Hükümleri
C. Ayıplı Malın Olanak Varsa Ayıpsız Benzeri ile Değiştirilmesini İsteme Hakkı
D. Aşırı Bir Masrafı Gerektirmediği Takdirde, Bütün Masrafları Satıcıya Ait Olmak Üzere Satılanın Ücretsiz Onarılmasını İsteme
E. Genel Hükümlere Göre Tazminat İsteme Hakkı
IV. ZAMANAŞIMI
SONUÇ