Sarıgöl Ağzı Söz Varlığı

Manisa, Uşak, Denizli ve İzmir'in kesişme noktasında bulunan Sarıgöl, doğup büyüdüğüm ve
çocukluğumun geçtiği Alaşehir'in Yeşilyurt köyüne sınırdır. Sıcakkanlı ve misafirperver insanları,
yemyeşil üzüm bağları ile şirin bir ilçedir. Daha önce Alaşehir ve yöresi üzerine yaptığım çalışmadan
sonra bu yörenin söz varlığını da çalışmak istediğimde dil özellikleri olarak birbiriyle neredeyse tam
olarak uyuşan Sarıgöl'ü seçtim. Bu çalışmayı seçmemde bana yol gösteren ve destek olan değerli
hocalarım Prof. Dr. Ali Akar ve Prof. Dr. Ayşe İlker'e minnettarım.
Küçük bir köyün tanınmayan bir sakininden elde edilen derleme ile başlayan çalışmanın bir kitaba
dönüşmesi sürecinde emeği geçen herkese teşekkür ederim. Verileri elde ettikten sonra kitabın
yayınlanma aşamasına gelinceye kadar, Çavuşlar Köyü muhtarlığı yapan ve köye çok fazla katkılar
sağlayarak kendini sevdiren tatlı konuşkan Alime (Kocabıyık) teyzemizin vefatı bizi derinden etkiledi.
Alime Kocabıyık gibi diğer amca ve teyzelerimiz belki de bir süre sonra hayatlarını kaybedecek; ancak
sesleri ve anıları bu çalışma ile sonsuza dek yaşayacaktır. Emek kokan bu çalışma hiç şüphesiz onlar
sayesinde ortaya çıkmıştır.
Biz bu çalışmayı yaparken yörede kullanılan farklı sözcükleri söz varlığı içerisinde verebilmek için soru
tekniğini kullandık. Yani pek çok farklı sözcüğü özellikle kişiye söyletmek için bazı sorular sorarak
söyletmeye çalıştık. Böylece bilinmeyen ya da bilinip de farklı söylenen pek çok sözcüğü sözlüğe ekleyebildik. Çalışmamızda Demir tarafından ayrıntılı biçimde ele alınmış olan dil özellikleri üzerinde
çok durulmamış sadece birkaç örnekle genel dil özelliklerine değinilmiştir. Sarıgöl'ün bilinen tüm
köylerinden derlemeler yapılmış ve derleme yapılan kişilerin köyün yerlisi olmasına, köyde en yaşlı
kişiler arasında bulunmasına ve okuma-yazmasının olmamasına (ve ya az olmasına) özellikle dikkat
edilmiştir.
Elde ettiğimiz veriler sonucunda 2845 adet madde başı sözcüğe ulaşılmıştır. Sözcüklerin farklı
biçimlerde karşımıza çıkan halleri bunlardan ayrı olarak madde içerisinde gösterilmiştir. Ayrıca
sözcüklerin kökenleri Türk dilinin çeşitli tarihsel ve güncel etimolojik sözlükleri aracılığıyla tespit
edilerek gösterilmiştir. Kökeni Türkçe olan sözcüklere herhangi bir gösterim yapılmamış ancak yabancı
sözcüğe eklenen ek Türkçe ise bu, kısaltmayla belirtilmiştir. Madde başı sözcüklerin anlamları TDK
sözlükleri referans alınarak verilmiştir. Çalışmanın başında derlenen metinlerde kullanılan
transkripsiyon (çeviriyazı) işaretleri tablo halinde verilmiştir.
Çalışmayı tamamlamamda her zaman yanımda olan ve desteğini hiç çekmeyen sevgili eşim Süleyman
Eratalay'a, etrafımda cıvıldayarak gönlüme sevgi akıtan oğullarım Sedat Kağan ve Atakan Göktuğ'a
sonsuz sevgilerimi sunarım. Ayrıca kitabın dizgi aşamasında emeği geçen değerli öğrencim Ümit Oğur'a
teşekkür ederim.
Sevda Özen Eratalay