Salahattin Köseoğlu'nun Milli Mücadele Hatıraları _{İkinci Grup'un Kurucularından}

Salâhattin Köseoğlu bir Osmanlı subayı olarak başladığı askerlik
hayatını Balkan, Çanakkale savaşlarıyla, Kafkas-Doğu Cephesi
kumandanlığıyla sürdürdü. Mütareke döneminde Anadolu'ya ilk
geçenlerdendir. Merkezi Sivas'ta bulunan Üçüncü Kolordu'nun
Kumandanlığına getirildi ve Kazım Karabekir'in On beşinci, Ali Fuat
Cebesoy'un Yirminci Kolordusuyla birlikte Anadolu hareketinin
dayandığı başlıca askerî birliklerden birini yönetti. Kolordusuyla
birlikte Sivas Kongresi'nin güven içinde yapılmasını sağladı. 1920'de
kolordusu lağvedilip Merkez Ordusu'na dönüştürülünce, Aralık
1920-Nisan 1923 arasında Birinci Meclis'in çalışmalarına Mersin
milletvekili olarak katıldı. İkinci Grup'un kurucuları arasında yer aldı.
Meclis'in üstünlüğü, başkumandanlık kanunu, seçim kanunu, temel
hak ve özgürlükler ile İstiklal Mahkemeleri konusunda Birinci Meclis'te
muhalefetin en önemli simalarından biri oldu. Nisan 1923'te kurulan
İkinci Meclis'e katılmadı.
Ahmet Demirel tarafından titizlikle hazırlanan Salâhattin Köseoğlu'nun
anıları, Birinci Meclis'in en heyecanlı günlerinin ve İkinci Grup'un
tarihinin en önemli kısımlarına ışık tutuyor. Bu anılar aynı zamanda
İkinci Grup'un kuruluşu, kuruluş tarihi ve İkinci Grup'un bugüne kadar
bilinmeyen tüzüğü gibi önemli tarihsel noktaların bilinir hale gelmesini
de sağlıyor.
"Kanaatime göre cumhuriyet hakiki manasıyla memlekette
oturmamış, halkın kalbinde, dimağında yerleşmemiş, onun
akideleriyle, adetleriyle intıbak ve ünsiyet edememiştir. İdare
tahakküm devresinden feragat ve samimiyet devresine intikale kadar
hadisatın neler göstereceğini kimseler bilemez. Her boş geçirilen
gün, ömürler pahasıdır."
Salâhattin Köseoğlu