Rusya'da Siyasi Vaziyet

Ekim 1917'de gerçekleşen Bolşevik devrimi yalnızca Ruslar için değil Rusya dahilinde yaşayan bütün toplulukların tarihinde silinmez izler bırakmıştır. Bu topluluklardan birisi olan Azerbaycan ihtilâlin ardından meydana gelen gelişmeler üzerine 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlığını ilân etmiş, kısa bir süre içinde gerçekleştirdiği siyasi ve ekonomik icraatlar vasıtasıyla büyük bir gelişme kat etmiştir. Hatta ülkenin sahip olduğu demokratik yapının dönemin şartlarına göre oldukça ileri bir düzeyde olduğunu söylemek mümkündür. Ancak bu mesut dönem çok kısa sürmüş Bolşevik istilâsına uğrayan Azerbaycan 1991 yılına kadar devam edecek olan esaret hayatına başlamıştır. İşgalin ardından ülkeyi terk etmek zorunda kalan aydınlar ise dünyanın çeşitli bölgelerine dağılarak istiklâl davalarını devam ettirmişlerdir. Bu münevverlerden birisi de Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve cumhurbaşkanı olan Mehmet Emin Resulzade'dir. Bir süre Moskova'da esaret hayatı yaşayan Resulzade bulduğu bir fırsatı değerlendirerek önce Finlandiya'ya ardından da İstanbul'a kaçarak istiklâl mücadelesini buradan sürdürmüştür.