Romancı Yönüyle Atilla İlhan _{Kaptan'ın Aynasından Yansımalar}

Attila İlhan, elli yılı aşkın sanat yaşamında dizi senaryosundan köşe yazısına kadar edebiyatın değişik alanlarında yazdı. Şiirleriyle büyük bir popülarite yakalasa da o kendini 'asıl romancı' olarak tanımladı. Nehir-roman biçiminde kurguladığı romanlarında Türkiye'nin 1908-1960 yılları arasında yaşadığı köklü değişimleri toplumsal ve bireysel diyalektik yöntemle yazılı tarihin dışına çıkarak eleştirdi. Tüm bu eleştirilerini ise aydın sınıfın sorumluluklarını temel çıkış noktası alarak gerçekleştirdi. Attila İlhan romanlarını biçimlendiren temel düşünce, Mustafa Kemal'in belirlediği ilkeler doğrultusunda güçlü ve tam bağımsız bir Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni korumak ve geleceğe taşımaktır. Sanatçı bunun gerçekleştirilebilmesi için milli kültür kaynaklarımızı diri tutmayı önerir. Özellikle 'Aynanın İçindekiler' dizisinde simge-değerler seviyesinde yoğun biçimde işlenen bu düşünce, sanatçının son romanı 'Gazi Paşa' ile mitsel bir anlatıma dönüştürülmüştür. 'Gazi' miti toplumsal sorumluluğunu her şeyin üstünde tutan aydınlık bilince sahip ideal Türk aydınını mitlerin kurucu ve yaşatıcı işleviyle bütünleştirmiştir.