Payitaht - Abdülhamid _{Abdülhamid'i Anlamak Her Şeyi Anlamak Olacaktır}

Padişahın etrafında yer alan menfaatçiler güruhu, Padişah'ın
değer verdiği cidden değerli insanların gözden düşmesini
sadece duayla istemek değil, çeşitli tezgâhlar kurarak gerçekleştirmeye gayret gösterirdi. Padişah bunların da kendisine
lâzım olduğu inancı içinde, yani günümüzdeki derin devlet unsurları gibi kabul ettiğinden onları da değerli elemanlar olarak
nitelemekle beraber bu işlerin çirkin işler olduğunu tabi ki; takdirden acizdi. Deli Fuad Paşa ise bu tip adamların hiç
birini sevmez, onlardan çekinmeyen, görüşlerine değer vermeyen
bir zattı. "Kâlp kâlbe karşıdır derler" ya; o hesap! Bu güruh da, Deli
Müşir'den hiç hoşlanmazlar, ne yapıp yaparlar, bir takım jurnaller
tertipleyip, Müşir Paşa'nın aleyhinde Padişah'a ulaştırırlar,
bunlara inanmayan Padişah "Dokunmayın benim Deli
Müşirim'e," dedikten sonra jurnal sahibine harçlık verirdi.
Sonra da bu jurnali alır Fuad Paşa'ya gösterirdi. Bu tip adamlar
hiç eksilmez, 1877 ile 1901'e kadar Fuad Paşa hakkında bir
çok jurnalin tertiplenmesine rağmen, "Yel kayadan ne alır!"
misâli, melûnlar, Padişah'la Müşir'in arasını bozmaya muvaffak
olamadılar.