Pay Sahipleri Sözleşmesinden Doğan Birlikte Satma Hakkı ve Birlikte Satışa Zorlama Hakkı

6762 sayılı eski Türk Ticaret Kanunu döneminde yoğun tartışmalara konu olan pay sahipleri sözleşmesi yeni kanun döneminde de gündemde kalmaya devam etmektedir. Uluslararası ticaret ve yatırımlar varolmaya devam ettiği sürece bu sözleşme ile hukukumuza yeni sözleşme klozları girmeye devam edecektir. Ortaklık ilişkilerini düzenleme konusunda oldukça farklı ve yaratıcı düzenlemeler içeren pay sahipleri sözleşmelerinde yer alan iki hak bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. "Tag Along ve Drag Along Rights" olarak bilinen bu hakların ülkemizde yer alan pay sahipleri sözleşmelerinde kullanımı oldukça yoğundur. Bunun yanısıra anonim ortaklık esas sözleşmelerinde de bu haklara sıklıkla yer verilmektedir. Ancak kaynağı Amerikan hukuku olan bu düzenlemelerin Türk hukuku açısından geçerliliğini incelemek noktasında henüz yazılmış bir akademik çalışma ya da verilmiş bir yargı kararı bulunmamaktadır. Bu nedenle yapısı oldukça karmaşık olan bu iki hakkın hukukumuz açısından akademik anlamda detaylı olarak incelenmesi amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır.(ÖNSÖZDEN)



İÇİNDEKİLER



GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM

BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKININ TANIMI, AMACI, EKONOMİK İŞLEVİ İLE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ

I. HAKLARIN TANIMI

A. Birlikte Satma Hakkı (Tag Along Right)

B. Birlikte Satışa Zorlama Hakkı (Drag Along Right)

C. Terim Sorunu

II. HAKLARIN YER ALDIĞI SÖZLEŞMELER

A. Pay Sahipleri Sözleşmesi

B. Anonim Şirket Esas Sözleşmesi

III. HAKLARIN AMACI, UYGULAMA ALANI VE EKONOMİK İŞLEVİ

A. Hakların Amacı

B. Hakların Uygulama Alanı

C. Hakların Ekonomik İşlevi

IV. HAKLARIN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ

A. Genel Olarak

B. Amerika Birleşik Devletleri

C. İngiltere

D. Brezilya

E. Almanya

F. İtalya

G. Avustralya



İKİNCİ BÖLÜM

BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ, OLUŞTURDUKLARI BORÇ İLİŞKİSİ, BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİ VE SONUÇLARI

I. HAKLARIN KONUSU: SATIM SÖZLEŞMESİ İLE DEVREDİLEN ORTAKLIK PAYI

A. Genel Olarak Pay Kavramı

B. Ortaklıklar Hukukunda Pay Kavramı

II. HAKLARIN KULLANILMASI İÇİN GEREKEN KOŞULLAR

A. Genel Olarak

B. Payın Satışı İçin Yapılan Önerinin Varlığı

C. Birlikte Satma Hakkında Önerinin Karşı Tarafa Bildirimi

D. Hak Sahibi Tarafından Hakkın Kullanıldığına İlişkin Bildirimin Yapılması

III. HAKLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ

A. Benzer Haklarla Karşılaştırılması

B. Birlikte Satma Hakkı ile Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Hukukî Niteliği Hakkındaki Görüşler

C. Birlikte Satma Hakkı ile Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Hukukî Niteliğinin Tespiti

IV. HAKLARIN OLUŞTURDUĞU BORÇLAR

A. Hakların Tanındığı Sözleşmeden Doğan Borç: Payını Tek Başına Satmama Borcu (Birinci Sözleşmeden Doğan Borç)

B. Hakların Kullanılmasıyla Oluşan Sözleşmeden Doğan Borç: Payını Birlikte Satma Borcu (İkinci Sözleşmeden Doğan Borç)

V. BİRLİKTE SATMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ

A. Kendine Özgü Yapısı Olan (sui generis) Sözleşme Niteliği

B. Üçüncü Kişinin Fiilini (Edimini) Üstlenme Sözleşmesi Olup Olmadığının Değerlendirilmesi

VI. BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ

A. Birlikte Satışa Zorlama Sözleşmesinden Doğan Üçlü İlişki

B. Birlikte Satışa Zorlama Sözleşmesinin Hukukî Niteliğinin Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Olup Olmadığının Değerlendirilmesi

VII. CEZA KOŞULU, ALIM VE SATIM OPSİYONLARININ SÖZLEŞMENİN DÜZENLENMESİNDE ETKİSİ

VIII. HAKLARIN DÜZENLENME BİÇİMİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER

A. Birlikte Satma Hakkına İlişkin Örnek Düzenlemeler

B. Birlikte Satışa Zorlama Hakkına İlişkin Örnek Düzenlemeler

IX. HAKLARDAN DOĞAN BORÇLARA AYKIRILIK VE SONUÇLARI

A. Hakların Tanındığı Sözleşmeden Doğan Borcun (Birinci Sözleşmeden Doğan Borcun) İfa Edilmemesinin Sonuçları

B. Hakların Kullanılmasıyla Oluşan Sözleşmeden Doğan Borcun (İkinci Sözleşmeden Doğan Borcun) İfa Edilmemesinin Sonuçları

C. Borca Aykırılık Halinde Hakların Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi Sorunu



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ANONİM VE LİMİTED ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI

I. SORUN

II. ANONİM ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI

A. Anonim Ortaklıkta Payın Devredilebilirliği İlkesi

B. Anonim Ortaklıkta Payın Devri

C. Anonim Ortaklık Payının Devrinin Resmi İzne Bağlı Olduğu Durumlar

D. Türk Ticaret Kanunu Açısından Anonim Ortaklıkta Pay Devrinin Sınırlandırılması

E. Öncelik, Önalım, Alım Ve Satım Haklarının Bağlam Kuralları Açısından İncelenmesi

F. Birlikte Satma Hakkı İle Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Tek Borç İlkesi Ve Bağlam Kuralları Açısından İncelenmesi

III. LİMİTED ORTAKLIK PAYININ BİRLİKTE SATMA HAKKI İLE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKINA KONU OLMASI

A. Limited Ortaklıkların Sermaye ve Sermaye Payına İlişkin Anonim Ortaklıktan Farklı Olan Hükümleri

B. Limited Ortaklıkta Payın Devri ve Pay Devrinin Sınırlandırılması

C. Birlikte Satma Hakkı İle Birlikte Satışa Zorlama Hakkının Limited Ortaklıklar Hukuku Açısından Değerlendirilmesi

SONUÇ