Paris-Fresno Güncesi 1967-1968 _{Ölüm Dirim ve Aya Kaçış}

Gürül gürül çağıldayan bir nehir Saroyan. Her şart ve koşul altına yaşama sarılması, sevgisi, öfkesi ve kavgasıyla gürül gürül; hatta suskunluğuyla... Yüreği, ninelerinden, dedelerinden dinleyerek öğrendiği Anadolu topraklarında, Bitlis te kalmış, hayatı boyunca altmışı aşkın kitap -öykü, oyun ve roman- yazmış bir Ermeni Amerikalı, dünyaca tanınmış ve sevilmiş "naif " bir yazar, prestijli Pulitzer Ödülü nü kazanıp reddetmiş "hırt" bir adam, "william"la "aram" arasında bir ömür boyu süren yüksek gerilimli (ama pozitif) gelgitlerin olgunlaştırdığı, bir yandan da çocuklaştırdığı bir koca insan. His name is WilliAram. İşte, Paris-Fresno Güncesi, Saroyan ın, kalabalık orkestrasyonlu ve gürültülü tarzından usul usul sıyrılıp, kendi kendine caz denemeleri yapmaya başladığı dönemlere, yazarın altmış yaşına girdiği günlere götürüyor bizi. Bir iç konuşmalar bütünü güncede yazılanlar. Okurken, özel Saroyan tarihinin tanığı olduğunuzu hissediyorsunuz. "Gelin, dinleyin, bakın aklımdan neler geçiyor. Tüm eski dostları bu dünyadan teker teker göçmeye başlayan ünlü bir yazar altmışına geldiğinde neler hisseder? Gelin, bu benim tarihim, tarihime tanık olun." demiyor güncesinin hiçbir yerinde, ama siz öyle dediğini duyar gibi oluyorsunuz. Ölüm düşüncesi bir daha bırakmayacak şekilde yakasına yapışmış olsa da, hayatta olmak, insan olmak, onun için kesintisiz bir zevk ve neşe kaynağı olmayı sürdürüyor. Saroyan, yaşamak işini özel bir tavıra ve bir eğlenceye dönüştürüyor. Okurken düşünmeyi, düşünürken muzipçe gülümsemeyi sevenler için.