Parayı Verdi Düdüğü Çaldı _{Sanat ve Edebiyat Dünyasında CIA Parmağı}

Amerika, Soğuk Savaş döneminde Batı Avrupa'da gizli bir kültürel propaganda faaliyeti başlattı. CIA'nın finansörlüğünü yaptığı bu programın uygulanabilmesi için, birçok "aydın"ın da içinde bulunduğu ve ilk başkanlığını CIA ajanı Michael Josselson'ın yaptığı Kültürel Özgürlük Kongresi oluşturuldu. Bu Kongre'nin ve Kongre'ye destek verenlerin tek bir amacı vardı: Dünyada yeni bir "aydınlanma" çağı başlatmak. Bu çağ "Amerikan çağı" olacaktı. CIA destekli bu psikolojik savaşın hedefinde, Amerikan ideolojisine karşı sosyalist ve komünist aydınları, anti-komünist bir çizgiye çekmek bulunuyordu. Kongre, çeşitli konferanslar, seminerler, sergiler, konserler düzenleyerek ve dergiler, kitaplar, broşürler yayımlayarak her türlü kültürel silahı kullandı. Amaca tamamen ulaşılamadıysa da savaş sonrası Avrupası'nda bu gizli propaganda hareketine bilerek ya bilmeyerek karışmış pek çok yazar, ressam, bilim adamı, tarihçi vardı. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde toplanan Kongre, kültürel özgürlük vaadiyle Isaiah Berlin, Clement Greenberg, Sidney Hook, Arthur Koestler, Irving Kristol, Robert Lowell, Henry Luce, André Malraux, Mary McCarthy, George Orwell, Jackson Pollock, Bertrand Russel, Raymond Aron ve Stephen Spender gibi daha pek çok Avrupalı aydını etrafında toplamayı başardı. France Stonor Saunders, o dönemin tanıklarıyla yaptığı telefon görüşmeleri, röportajlar, arşiv belgeleriyle desteklediği bu çalışmasıyla, Soğuk Savaş dönemi Amerikası'nın sanat ve edebiyat dünyası üzerinde CIA destekli yürüttüğü faaliyetleri tüm ayrıntısıyla gözler önüne seriyor.