Osmanlı Döneminde Pertek Kasabası

Harput ve Dersim yol güzergâhı üzerinde, Murat Nehri'nin hemen kıyısında
kurulan Pertek kasabası doğal güzellikleri ve binlerce yıllık geçmişiyle bölgeyi
ziyaret eden gezginleri büyüleyen bir mekân olmuş ve bu suretle tarihte adından
söz ettirmiştir.
Verimli topraklar ve zengin su kaynakları ile çevrili olan bu küçük kasabada her
ev adeta kendi bahçesi içinde kurulmuştu. Süpürgeç Dağı'nın eteklerinden Murat
Nehri'nin sahil kıyısına kadar uzanan bütün vadi birbirinden bağımsız bölük bölük
orkide çiçekli evlerle doluydu.
Pertek kasabasının sahil kıyısında her Cuma büyük bir pazar kurulmaktaydı.
Burası sadece Pertekliler için değil aynı zamanda Harputlu ve Dersimliler için de
bir alışveriş merkeziydi. Komşu kasabalardan gelen pek çok kişi buradaki
pazardan alışveriş yapardı. Aynı zamanda burası önemli bir geçiş noktasıydı. Zira
Harput, Diyarbekir, Dersim, Erzincan, Trabzon ve payitaht arasındaki asker,
mühimmat ve yolcu sevkiyatının büyük bir kısmı Pertek iskelesinde bulunan
kayıklar vasıtasıyla gerçekleştirilmekteydi. Fakat kayıklarla yapılan taşımacılık
hem yeterli hem de güvenli olmadığı için burada bir köprü yaptırılmıştı.
Çok eski tarihlerden itibaren önemli bir yerleşim merkezi olan bu kadim şehir,
Keban Barajının faaliyete geçmesiyle sular altında kalmıştır. Dolayısıyla bölgenin
binlerce yıllık tarihi dokusu kaybolup gitmiştir. Ancak bu eserle Osmanlı arşiv
belgelerinden hareketle baraj gölü altında yatan Pertek tarihinin önemli bir kısmı
gün yüzüne çıkartılarak okuyucunun bilgisine sunulmuştur.