Ortopedik Problemlerde Manuel Terapi

Ortopedik manuel fizyoterapi, kas iskelet sistemine ait işlev bozukluklarının tedavisinde kullanılan, etkinliği kanıtlanmış ve kabul görmüş bir yöntem olup günümüzde bu alanda özelleşmek isteyen fizyoterapistlerin sürekli eğitim aldıkları bir daldır. Avrupa ve Amerika başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde, manuel fizyoterapi konusunda eğitim vererek bu alanın profesyonellerini yetiştirmeyi amaç edinmiş olan çeşitli organizasyonlar vardır. Manuel fizyoterapi, ülkemizde de fizyoterapi ve rehabilitasyon lisans eğitim programları kapsamında yer almakta, lisansüstü programlarda da daha ileri eğitim verilmekte ve araştırma çalışmaları yapılmaktadır.

Bu kitabın yazılmasındaki amaç fizyoterapistlere, lisans ve yüksek lisans programlarında eğitim gören fizyoterapi öğrencilerine ortopedik problemlerin tedavisinde kullanılan manuel tedavi teknikleri ile ilgili bilgi aktarmaktır. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü'nde otuz yılı aşkın bir süredir manuel tedavi teknikleriyle hem eğitim hem de klinik çalışma alanında edindiğim deneyimlerimi yazma fikri, öğrencilerimin bir kaynağa duydukları gereksinimden doğdu. Kitabın oluşturulmasına bu alana gönül vermiş deneyimli meslektaşlarım da değerli katkılarını esirgemediler, onlara minnettarım.

Kitabın içeriğinde tendon, ligament, kas ve fasyayı içeren yumuşak dokulardaki yaralanmarın veya aşırı kullanım lezyonlarının tedavisinde kullanılan transvers friksiyon tekniklerine geniş yer verilmiştir. Kitabın daha büyük bir bölümü ise gerek vertebral gerekse periferik eklemlere ait mekanik bozuklukların tedavisinde kullanılan manipulasyon ve mobilizasyon yöntemlerine ayrılmıştır. Kitap, fizyoterapi eğitim programlarında okutulmaya uygun olarak yazılmıştır. Konu ile ilgili literatür titizlikle incelenmiş ve kanıta dayalı araştırmaların sonuçlarına yer verilmiştir.

Manuel tekniklerin öğrenilebilmesi için önkoşul temel anatomi, fizyoloji ve biyomekani konularında eğitim almış olmaktır. Bu kitapta temel bilgilerin üzerine inşa etmek amacıyla, daha ileri fonksiyonel anatomi ve kinematikler ve patomekaniklere de yer verilmiştir. Ortopedi ve fizik tedavi kliniklerinde tanısı konulduktan sonra fizyoterapi gereksinimi belirlenerek fizyoterapiste gönderilen hastaların tedavisinde manuel teknikler, genellikle diğer modalitelerle birlikte öteden beri uygulanmaktadır. Birçok eklem ve yumuşak doku probleminin tedavisinde manuel yöntemlerin son derece değerli olduğu artık bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Kitapta, sık görülen yumuşak doku ve eklem patolojileri ile ilgili bilgilerin yanı sıra, manuel fizyoterapiye özel ölçme ve değerlendirme yöntemleri de yer almaktadır.

Manuel tedavinin etkinliği kanıtlanmış olsa bile, her patoloji veya her hasta bu yöntemlerle tedaviye uygun değildir. Klinik karar verme, deyatlı bir fizyoterapi değerlendirmesi, ilgili hekim ile diyalog ve iyi bir gözlemin yanı sıra, yapılacak işlemin indikasyon ve kontraindikasyonlarının iyi bilinmesini de gerektirmektedir. Manuel terapide çok sayıda ve farklı ekollere ait yumuşak doku teknikleri ile eklem mobilizasyon ve manipulasyon teknikleri kullanılmaktadır. Hangi hasta için hangi manuel tedavi yönteminin uygun olduğu, bu tekniklerin hastalığın hangi evresinde hangi sıra ile kullanılacağı, tedavinin başarısını etkileyen en önemli faktörlerdir. Bu konuda okuyucuya yol göstermek için her bir bölümde o anatomik bölge ile ilgili patolojilere, değerlendirme ölçütlerine ve yöntemlerine, değerlendirmeler sonucunda elde edilen bulguların yorumlanmasına ve hastalığın hangi evresinde hangi tekniğin kullanılacağına karar vermede yol gösteren bilgilere yer verilmiştir. Kitap, manuel tekniklerin uygulanmasında pratik eğitimi destekleyen görsellere de çokça yer vermiş olup özellikle bu yönüyle fizyoterapi öğrencileri için eğitim materyali olarak da tasarlanmıştır.

Ortopedik manuel fizyoterapide birçok ekol tarafından birçok farklı teknik geliştirilmiştir. Bu teknikler sayıca çok olmakla birlikte, genellikle benzer amaçlara hizmet etmekte ve birbirinden sadece birkaç püf noktası ile ayrılmaktadır. Çoğu fizyoterapist, kas iskelet sistemine ait işlev bozukluklarını tedavi ederken farklı ekollere ait birkaç tekniği seçerek uygulamayı tercih eder. Bu kitapta da sadece bir ekole bağlı kalınmayıp yazarların deneyimleri sonucu en fazla kullandıkları ve tercih ettikleri tekniklerden örneklere yer verilmiştir.

Bu kitabın fizyoterapi öğrencilerine, klinikte çalışan fizyoterapistlere ve manuel terapi alanında özelleşme yolunda olan tüm fizyoterapi neferlerine yararlı bir kaynak olmasından mutluluk duyacağım.

Bilime ve bilimi yaşamın renkleriyle harmanlamayı bilenlere yararlı olması dileğiyle...