^{Mavi Gök ile Yağız Yer Arasında} Orhun Anıtları Poster Seti

TARİHİMİZİN BENGİ TAŞLARI 20 Ekim 1915 tarihinde, Müslümanların Halifesi Osmanlı Hükümdarı Sultan V. Mehmet Reşat Han, yeryüzündeki bütün Türklerin Hakanı sıfatıyla Danimarkalı dil âlimi Wilhelm Thomsen'i birinci dereceden Mecidi Nişanı ile ödüllendirir. Türkiye'den binlerce kilometre uzakta eski Türk yurdunda Türklüğün şahadet parmakları olarak yükselen anıtlar, bulundukları günden bu yana bütün Türk dünyasının ilgisini üzerinde toplamıştır. Bu ilgi sadece Türk Dünyası ile sınırlı kalmamış, farklı milletlere mensup birçok bilgin için cazibe merkezi olmuştur. Türk kültürünün anıt eserlerinin başında gelen bu yazılı taşlar, aynı zamanda bütün insanlığın ortak kültür değeri olarak da tescillenmiştir. Türk tarihinin en önemli belgelerinin başında gelen Orhun Anıtları, Göktürk İmparatorluğunun üç önemli ismi Kül Tegin, Bilge Kağan ve Bilge Tonyukuk adına dikilen anıt mezar taşlarıdır. Bu anıtlarda yer alan satırları okuyan Danimarkalı dil bilgini Wilhelm Thomsenin Sultan V. Mehmet Reşat Han tarafından ödüllendirilmesi, yakın tarihimiz açısından son derece önemli işaretler taşımaktadır. Bizi hareket geçiren işte bu işarettir; milletimizin ve kültürümüzün devamlılığı ATATÜRKÜN NOTU Kültürdeki süreklilik, milletin devamlılığı ilkesinin yegâne temel taşıdır. Kültür tekrar edildikçe çoğalır, güçlenir ve büyür. İşte bu sebeptendir ki; Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Orhun Anıtlarına dair okuduğu kitapta, Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin ilini, töreni kim bozabilir satırlarının yanına, Büyük Nutuk, işte bu cümleyi anlatmaktadır diye, bizzat kendi el yazısı ile not düşmüştür. 2001 yılında Bilge Kağan Hazineleri Türk bilim heyeti tarafından bulunmuş, 2007 yılında ise Karakurum - Orhun arasında Türkiyenin yaptırdığı yol ve anıt alanında yine Türkiye tarafından müze açılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti devleti, tarihinin derin izlerini taşıyan bu anıtlara sahip çıkmayı her dönemde büyük bir borç olarak kabul etmiş, bu borcunu layığı ile ödemek için elinden geleni yapmıştır. MAVİ GÖK İLE YAĞIZ YER ARASINDA ORHUN ANITLARI Orhun Anıtlarındaki imla kuralları ile yazılmış satırlara gelene kadar taşlar üzerinde kaya resimlerinden başlayıp, dua ve dilek içeren metinlere kadar uzanan binlerle ifade edilecek belge ve kaya yazıtı vardır. Orhun Anıtlarını önemli kılan nedenlerden biri de, tarihte Türk sözünün ve adının geçtiği ilk belge olarak kabul edilmeleridir. Orhun Anıtlarını bir anlamda Türk Tarihinin antik dönem belgelerinin sonuncusu olarak niteleyebiliriz. Anıtlardan sonra farklı bir medeniyet anlayışı ve kültür çevresine geçilmiştir. Derin kökleri binlerce yıl öncesine kadar giden Türk Milleti Orhun Anıtları zirvesine gelene kadar, kendi evren, medeniyet ve dünyaya bakış açısını taşlar üzerine kazımıştır. Günümüze kadar ulaşan, taşlar üzerinde kaya resimlerinden başlayıp, dua ve dilek içeren metinlere kadar uzanan binlerle ifade edilecek belge ve kaya yazıtı vardır. Bugüne kadar tarih içindeki bu kıymetli hazine birçok akademisyen, araştırmacı ve yazarın gayreti ile farklı kitaplarda buluşma şansına erişmiştir. Poster seti çalışması, Türk tarihinin en önemli belgesi sayılan, Türklerin taşlar üzerindeki son sözü ve şahikası olan Orhun Anıtlarına gitme imkânını bulamayanlara, anıtları ve kısmen de olsa oraları görsel olarak anlatmayı amaçlamaktadır. ORHUN ANITLARI POSTER SETİ Poster seti çalışması ile tarihimiz ve kültür birliğimiz açısından büyük önem taşıyan bu anıt taşlar, bir kere daha Türkiye ile kucaklaşacaktır. İşte bu amaçla iki ayrı sunum halinde hazırladığımız Orhun Anıtları Poster Setini Türk ve dünya kültürünün hizmetine sunmuş bulunmaktayız. 70 x 100 boyutunda 10 ayrı posterden oluşan birinci set, Kültigin Anıtı ile Tonyukuk Anıtı I. Taşın doğu batı kuzey güney yüzleri ile Tonyukuk Anıtı II. Taş batı ve güney yüzlerini içermektedir. Bu setin amacı, yazıtların aslından okunabilmesini sağlamaktır. 50 x 70 boyutunda 20 ayrı posterden oluşan ikinci set ise birinci set ile aynı özellikleri içermekle birlikte, anıtların çevresi ve 2001 yılında Türk bilim adamlarının yaptığı kazı çalışması ile ortaya çıkarılan ve bugün Ulan Bator müzesinde sergilenen Bilge Kağan Hazinesinden örnekleri içermektedir. Fotoğraf altlarına düşülen küçük notlarda sadece fotoğrafın kimliği belirtilmiş, diğer bilgilerin hiç biri özellikle koyulmamıştır. Bu bakımdan da İlköğretimden liselere ve Üniversitelere de ders aracı olabilecek bir kaynaktır. Poster sunumunda yer alan fotoğraflar içinde Kül Tegin anıtı ayrı bir anlam taşımaktadır. Servet Somuncuoğlunun 2006 yılında gerçekleştirdiği fotoğraf çekimleri esnasında açık alanda yer alan Kül Tegin Anıtı, 2007 yılında Türkiye tarafından yaptırılan müzede koruma altına alınmıştır. Bu yönü ile Kül Tegin Anıtı fotoğrafları ayrı bir anlam taşımaktadır. Doğu Göktürk Kağanlığının kuruluşunda önemli rol oynayan Kül Tegin adına (732), yine devletin kuruluşunda büyük görevler üstlenen Bilge Tonyukuk adına (725) ve devletin kurucusu Bilge Kağan adına (735) yılında dikilen anıtlar, insanlık ve Türk milleti adına sonsuza uzanan seslerdir. Orhun Anıtları; Türk tarihinin en önemli belgelerinin başında gelir. Dünya kültür mirası içinde de önemli yer tutmaktadır ve kültür tarihimizin taşlar üzerine yazılı anıt belgeleridir. Orhun Anıtları Poster Seti içinde ayrıca okuma kitapçığı da bulunmaktadır. Orhun Anıtlarının okumalarını ve günümüz Türkçesine uyarlamalarını gerçekleştiren Mimar Sinan Ünv. Fen-Ed. Fak. Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. AHMET TAŞAĞIL'a ve Yıldız Ünv. Fen - Ed. Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başk. Prof. Dr. MEHMET ÖLMEZe çalışmalarından ve katkılarından dolayı teşekkür ederiz. Saygılarımızla ATOK YAYINLARI www.orhunyzitlari.com www.atokyayinlari.com