Orada Bir Musıki Var Uzakta... / XVI. Yüzyıl İstanbulu'nda _{Osmanlı/Türk Musıki Geleneğinin Oluşumu}

Cem Behar Orada bir musıki var uzakta...'da Osmanlı/Türk
musıkisinin on altıncı yüzyılda yaşadığı değişimin
arkeolojisini yaparak, yeni siyasî, sosyal ve ekonomik
koşulların imparatorluk başkenti İstanbul'da nasıl bir "tarz-ı
Osmânî" musıkinin oluşmasına zemin hazırladığının izini
sürüyor.
Kahvehanelerin açılmasıyla musıkinin Saray'dan halka
inmesi, avâm/havass karşıtlığı, icraya yönelik Acem etkisi
gibi olguları, güfte mecmuaları ve o döneme ilişkin (on
altıncı yüzyılın ikinci yarısı) elimizdeki tek görsel kaynak
olan bir minyatürün tasvirinden yola çıkarak inceleyen Cem
Behar, musıki tarihimizde silinmez bir iz bırakıyor.
"Bugün bildiğimiz şekliyle geleneksel Osmanlı/Türk musıkisi
esas itibarıyla ve kabaca bir tarihlendirmeyle ancak on
altıncı yüzyılın ikinci yarısından itibaren oluşmaya başlar.
Dolayısıyla da on altıncı yüzyılın ikinci yarısı ve on yedinci
yüzyılın başları musıki geleneğimizde önemli bir eşik, bir
kırılma noktası teşkil eder. Bugün bildiğimiz ve geriye
doğru baktıkça tanıyıp teşhis edebildiğimiz Osmanlı/Türk
musıki geleneğini hem yerleşik müzikal formlarıyla hem de
teknik açıdan makam ve usûl anlayışıyla, kullanılan
çalgılarla ve en önemlisi elimizdeki repertuardaki eserlerle
ve bunların bestecileriyle anlamlı bir biçimde on altıncı
yüzyılın ikinci yarısından öncesine götürmenin pek imkânı
yoktur."