Onikiler

Bir İstanbul aşığı olan Sermet Muhtar Alus, eski İstanbul hayatını bütün ayrıntılarıyla yazdığı eserlerinde kaybolup giden bu şehrin insanlarını, cadde ve sokaklarını, binalarını, köşk ve yalılarını, mesire ve bayram yerlerini, geleneklerini, tiyatrolarını, eğlencelerini anlatır. Paşalar, bürokratlar, hekimler, ressamlar, sanatçılar, esnaflar, semt sâkinleri, tulâatçılar, kantocular, mollalar, öğretmenler, kibar beyefendiler, kabadayılar, Rumlar, Ermeniler, Yahudiler, Çingeneler... Alus'un çizdiği renkli İstanbul tablolarının kahramanlarıdır. Onların yaşadıkları yerler, gittikleri gazinolar, kahveler, meyhaneler, yedikleri yemekler, içtikleri şerbetler, rakılar, yıllardır süregelen âdetleri, bayramları, karnavalları, kısaca her şeyleri en küçük ayrıntısına kadar Sermet Muhtar'ın merceği altındadır. Alus, yazmakla da kalmaz, tasvir ettiklerini fırçasıyla resmeder. Reşat Ekrem Koçu'nun dediği gibi, o, "nesli gittikçe azalan serâpâ zerâfet, mücessem sâfiyet, irfan ve malâmatıyla denk feragat ve mahviyet sahibi bir İstanbul çocuğu, gençliği refah ve saadet içinde geçmiş, son yıllarda dünya alâyişine tekme vurmuş bir feylesoftur." İletişim Yayınları Sermet Muhtar'ın bütün eserlerini yayımlıyor. Bunun için bir yayın kurulu, çeşitli gazete ve dergi sütunlarında kalmış tefrikaları biraraya getirerek kitaplaştırdı. Alus'un romanlarının da yeraldığı Sermet Muhtar Alus Kitapları, eski İstanbul'un bir çeşit 'gündelik hayat ansiklopedisi' olacak. Onikiler 1935 yılında Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilen Onikiler bir İstanbul romanı. İkinci Abdülhamid saltanatının son günleri... Sermet Muhtar Alus, "o devrin eşi emsali bulunmaz kaldırım kabadayısı, Onikiler denilen haşerat güruhunun reisi ve elebaşısı Arap Abdullah"ın maceralarını anlatırken, bizleri Galata balozlarından Çiçekçi'deki koltuklara, Çukurçeşme'deki semai kahvelerinden Ortaköy'deki yangın yerlerine şehrin sokaklarını gezdirirken, kendine has zengin üslubuyla o yılların insan, dil ve kültür mozaiğini gözler önüne seriyor.