Okuduğunu Anlama Stratejileri

Yazar(lar): Melek Baba Öztürk, Kasım Kıroğlu, Serhat Semercioğlu, Funda Amanvermez İncirkuş, Hüseyin ANILAN, Nail Sayar, Süleyman Erkam Sulak, Sıddık Akbayır, Ayça Kartal, Yusuf Özdemir, Ahmet Oğuz Akçay, Engin Karahan

Son yıllarda okuma üzerine yapılan pek çok araştırma, okuduğunu anlamada sorun yaşayan kişilerin, okuma stratejilerini etkili bir şekilde kullanamadıklarını ortaya koymuştur. Okuma uğraşında strateji kullanan iyi bir okurun bazı özellikleri vardır: Metni genellikle baştan sona bir kez okur. Seçici bir dikkate sahiptir. Kimi durumlarda not alır. Zihni karıştığında yordama yapar, durumu başka sözcüklerle açıklamaya çalışır. Gerek duyduğunda başa döner. Metindeki anlamsal aralıkları birleştirmek için çıkarımda bulunmaya çalışır.

Türk Millî Eğitiminin amaçlarından biri de bilimsel düşünce gücüne sahip, yaratıcı, yapıcı ve verimli bireyler yetiştirmektir. Okuduğunu anla(ya)mayan bireylerin, bu amaçlara ulaşabilmesi söz konusu bile değildir. Dolayısıyla ilkokuldan başlayarak, öğrencilerin okuduğunu anlamalarını kolaylaştıracak stratejilerin işe koşulması gerekmektedir.

Önemli olan yeni yerler görebilmek değil, yeni gözlerle bakabilmektir; yeni gözlerle bakabilmemizi sağlayacak en temel şey ise okuma eylemidir. Ve okuma, aslında Edward Said'in de dediği gibi suskunluğu ve söylenmeyenleri okuyabilmektir.