Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak Anlatı, Zaman, Mekan

Anlatı, zaman ve mekân öğeleri bağlamında Nuri Bilge Ceylan sinemasının genel karakteristiğini ortaya çıkarmaya çalışan Nuri Bilge Ceylan Sineması'nı Okumak: Anlatı, Zaman, Mekân adlı elinizdeki çalışma, bir tür Ceylan sinemasının anlam haritasını çizme denemesi olarak da değerlendirilebilir. Kitapta, Ceylan'ın Kasaba'dan, hatta ilk kısa filmi Koza'dan Uzak'a kadar olan ve öyküsel açıdan olduğu kadar, karakterlerinin devamlılık göstermesi gibi özellikleriyle birbirine eklemlenen filmleri, doğa/ kültür, yerleşik/ gezgin, tanıdık/yabancı gibi ikili karşıtlıklar yanında, taşra, taşralılık, ev, aidiyet gibi kavramlar ışığında inceleniyor. Ancak kitapta Ceylan'ın sineması, yalnızca öyküsel bir devamlılık göstermesi ve kavramsal bir açılım sağlamasıyla değil, aynı zamanda filmlerinin konularını yaşamdan alması ve kendi deneyimlediği yaşamı, sanatına, sinemasına konu etmesi, tam da sinemaya özgü olan yollarla anlatması yönüyle de ele alınıyor. Kendi yaşamı üzerine düşünme pratiği ile sinema üzerine düşünme pratiğini birlikte ele alması nedeniyle Ceylan'ın sineması öz-düşünümseldir. Bu nedenle onun sineması, kavramsal açılımlarıyla olduğu kadar, biçemsel yanlarıyla da özgündür. Ceylan'ın sineması, hareket-süre blokları kullanarak, 'sinemaca' düşünür; uzun sabit çekimlerden oluşan 'ölü anlar'la zamanı, görülebilir kılar; sesi ve görüntüyü birbirinden ayırır; sinematografik anlamı yaratmada, görüntü ve ses kadar sessizliğe de yer verir. Nuri Bilge Ceylan sineması, zamansal boşlukları, durağan imgeleri, ses ve görüntü ayrılığı gibi biçemsel özellikleriyle, izleyiciyi hem zamana, hem de yaşama dair düşünmeye iter. Onun sineması, tam da bu nedenle sinematiktir. - Hasan Akbulut