Niyazi-i Mısri

Muhammed Niyazi i Mısri 1618 1694 Malatya'da Aspozi doğdu. Malatya Diyarbakır Mardin Bağdat Kerbela ve uzun süre Mısır'da din ve tasavvuf öğrenimi gördü. 1646'da istanbul'a geldi. 1654'te Elmalık Ümmi Sinan'a mürit oldu. Çağdaşları arasında başlıca sebebi yönetici ve egemen güçle çatışmaları olabilecek yaygın bir üne ulaştı Halk Kültürü'ne dayanıyor olması dolayısıyla şiirleri bu çevrede yankı buldu manzumeleri ezberlenerek ağızdan ağza aktarıldı tarikat toplantılarında coşku ile okunarak yorumlandı.

Niyazi i Mısri bir Fuzûli ve Yûnus Emre izleyicisi idi. On yedinci yüzyılda Yûnus Emre'yi yeniden ortaya çıkaran da o idi. Divan şiirinin en gelişmiş örneklerini verdiği bir yüzyılda on üçüncü yüzyıla ve Fuzûli'nin de izleyicileri arasında yer aldığı anlaşılan Türkmen kültürüne dönüşü çağı için de bir ufuk açılışı idi. Şiirinde Divan edebiyatı mazmun larıriın geriye itilmesi yabancı sözcüklerin kendi kurallarına uygun söylenişleri yerine halkın yaygın söyleyişlerinin öne çıkarılması ve bu söyleyişlerin ustaca aruz kalıplarına yerleştirilişi Niyazi i Mısri'yi çağı içinde öncü bir şair yapmadadır. Bu sebeple şiirleri çoğunlukla ikinci derecede örnekler olarak alınan şairin edebiyatımızdaki yeri gördüğü ilgi ve dayandığı halk zemini dolayısıyla yeni bir değerlendirmeyi hak ediyor görünmektedir.

Sonuncu çizginin yeni edebi oluşumun hedefleri arasında da yer alması Niyazi i Mısri'yi Divan şiiri içinde ileriye dönük üslûbu ile birlikte Yeni Türk Edebiyatı'nın kendi iç gelişimi yönünden de dikkate değer kılmadadır. Bulak baskısı Kahire 1259 1843 temel alınarak hazırlanan eldeki yayın bu sebeple şairi Türk Edebiyatı'nın yenileşme dönemi başlarında okunduğu biçimde okuyabileceğimiz bir metin sunma düşüncesiyle ortaya konmuş bulunuyor.