Modern Türkiye'nin İnşasında Halkevleri ve Sivas Halkevi Örneği

Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte her alanda bir dizi inkılâplara girişilirken Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkası denemelerinin başarısızlıkla sonuçlanması, aynı zamanda inkılâpların milletin geneli tarafından tam olarak anlaşılamadığının bir göstergesi olmuştur.

Ortaya çıkan bu sonuç karşısında yeni bir kimlik ve modern bir devlet inşa edebilmek için tamamıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin temel prensipleri doğrultusunda dizayn edilmiş kurumlara ihtiyaç duyulmuştur. Milli bir kimlik inşası için milli bir tarih ve dil politikasına sahip olunmasının elzem olduğunu çok iyi tahlil eden Atatürk, bu doğrultuda Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nu kurarak düşünsel aşamadan eylem safhasına da geçmiş oluyordu. Atatürk'ün deyimiyle az zamanda çok ve büyük işler başarabilmek için bütün cumhuriyetçi ve milliyetçi kuruluşların tek elden idare edilmesi ihtiyacı hissedilmişti. Bu bağlamda Atatürk'ün isteği doğrultusunda başta Türk Ocakları olmak üzere belli başlı tüm derneklerin tüzel kişiliklerine son verilip CHP ile birleştirildi.

Yeni rejimin ilkeleri doğrultusunda oluşturulacak olan kurumların temelleri de bu suretle atılmış oldu. Atatürk yurt içi ve yurt dışında bu çerçevede kurulan kuruluşları ilgili uzmanlar tarafından inceleterek Türk toplumunun modernleşmesi için en uygun modeli ortaya çıkarmaya çalıştı. İşte bu çalışmaların neticesinde 19 Şubat 1932 tarihinde 14 il merkezinde kurulan " Halkevleri" kısa sürede genişleyerek yurdun her tarafına yayılmış ve toplumun her türlü eksiliğini giderme yolunda faaliyetler göstermiştir. Halk, çağdaşlaşmaya yönelik devrimlerin anlamını, içeriğini ve getirdiği yenilikleri, Halkevlerinin faaliyetleriyle hissetmiştir. Kültür, edebiyat ve sanatla ilgili birçok konu Halkevleri bünyesinde hayat bulmuş, "modern" ve "milli" bir devletin prensipleri doğrultusunda çağdaş yaşama ilişkin tüm etkinlikler Halkevleri çatısı altında organize edilmiştir.

Halkevlerine Atatürk'ün çok uluslu, çok dinli ve çok dilli Osmanlı devlet düzeninden tamamıyla farklı olarak ulusal ve üniter bir Türk devleti yaratma fikrinde de önemli bir vazife biçilmişti. Nitekim halkı tek tek fertler olmaktan çıkarıp bütün bir milleti birbirine kenetlenmiş katı bir kitle haline getirmek Halkevlerinin başlıca kuruluş amaçlarından bir tanesiydi".

"Halkevleri: Türk cemiyetini yükseltmek, Türk cemiyetini inceltmek, onun her alanda verimini çoğaltmak için açılmıştır. Halkevleri birbirine inanan, birbirini tamamlayan insanların tek tek kalmaktan çıkararak, karışarak, kaynaşacakları ulusal birlik kaynaklarıdır."