Meksika Halk Kahramanı - Pancho Villa

Bu kitapta yaşamöyküsü anlatılan Pancho Villa'nın kabrinde matem töreni yapılalı yıllar oldu. Ancak "bozkırın insan başlı atı" halkın hafızasında bugün bile tazeliğini koruyor. Dava arkadaşı Emiliano Zapata ile halkın en sevdiği kahramanlar olarak kalmaya devam eden ve çok sevdiği memleketine anıtları dikilen Pancho Villa şöyle anlatıyor:

"Onca yıl komutam altında korkusuzca mücadele veren kardeşlerimin birbiri ardına düştüklerini ve arkalarında kanlarını bıraktıklarını gördükçe boşuna mı verdik bu kurbanları, halk bir gün büsbütün toprak ağalarına ve para babalarına karşı galip gelebilir mi diye soruyordum kendime. Bir keresinde bunu düşünürken ölmek üzere olan bir asker beni durdurdu ve veda ederken şöyle söyledi: 'General, mücadeleye devam et. Sen sağ oldukça ve silahını bırakmadıkça, halkın daha iyi bir yaşama olan umudu da devam edecektir.' O zaman anladım ki, benim vazifem, ordumun saflarında mücadele ederken bu uğurda canını vermiş herkes adına halk davası için savaşmaya devam etmektir."

Villa, ezenin de ezilenin de olmadığı adil ve özgür bir topluma dair hayalini hayata geçiremedi. Meksika'da yoksulun zengine karşı mücadelesi halen sürüyor. Tüm ülkede; çiftliklerde ve malikanelerde köylüler efsanevi liderlerinin adını, seferlerini, savaşlarını, özgürlük ve adalet mücadelesini anmaya devam ediyorlar. Oralarda halk ozanlarının Pancho Villa'nın geri geleceğini ve cesurca mücadele edeceğini anlatan eski devrim şarkılarını hâlâ duyarsınız.