Medeniyet Analizi Metametodoloji ve Metodoloji

Bu çalışmada İslam medeniyetinin ilk teşekkul surecinden gunumuzdeki mutekabili olan yeniden teşekkul veya diriliş surecine ve onun bir alt seti veya parçası olan İslami iktisat çalışmalarına bir rehberlik çıkarılıp çıkarılamayacağı ve eğer çıkarılabilecekse bunun usulu ile sınırları tartışılmaktadır.

Bu maksatla önce İslam medeniyetinin ilk teşekkul döneminin genel bir tasvir ve tahlili yapılmakta, daha sonra onun bazı karakteristik özelliklerinden hareketle bir medeniyet modeli ve/veya metodolojisi çıkarılmaya çalışılmaktadır. Buna bir metametodoloji denemesi de denebilir. Daha sonra bu metametodolojinin, anılan dönemin gunumuzdeki mutekabili olan İslam medeniyetinin yeniden teşekkul dönemi için yol gösterici bir tarafı olup olmadığı değerlendirilmektedir.

Anılan iki dönem ve onların tekabul ettiği sureçler, makro hatta mega sureçlerdir ve her birinin altında çok sayıda alt sureç yer almaktadır. Bu sebeple bu sureçlerin her biri önce tevarus ve inşa sureçleri şeklinde bir tasnife, onların da her biri teorik ve pratik sureçler diye daha alt dereceli bir tasnife tabi tutulmaktadır. Nihayet, teorik ve pratik sureçler de hala çok geniş kapsamlı fenomenler olduklarından, konu belli bir alan, yani İslamî iktisat çalışmaları örneği uzerinden somutlaştırılmaya çalışılmaktadır.