Köy Enstitüleri _{Çağdaşlaşma Yolunda}

Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra "Asıl savaşımız yeni başlıyor" diyerek
cehalete karşı başlattığı savaş, Cumhuriyet'in eğitim felsefesinin özünü oluşturdu.
Yaparak, yaşayarak öğrenme modeli" olarak özetlenen özgün bir eğitim sisteminin
uygulandığı Köy Enstitüleri, öğrencilerin emekleri ile inşa edildi. Enstitülerde karma
eğitim uygulanıyordu. Köylerden gelen öğrenciler mezun olduktan sonra köylere
dönerek eğitim verecekleri için pek çok alanda donanımlı olmak zorundaydı.
Köy Enstitüleri, 1935 yılında hazırlıklarına başlanılıp 1937'de ilk kez denenmiş ama
yasal olarak 1940 yılında hayata geçirilmiş bir sistemdir. Savaştan çıkan bir halk,
köylerde okul sayısının azlığı, köye hizmet götürmenin zorluğu gibi faktörler bu
girişime ön ayak olmuştur. Köylünün dilinden anlayacak bir aydın kesime ihtiyaç
vardır, bu da ancak köylünün kendi içinden aydın bir kesim oluşturmakla mümkün
olacaktır. Sistemin kuramcısı hem de kurucusu olan İsmail Hakkı Tonguç Eğitim
Bakanı Saffet Arıkan tarafından göreve getirilen ve bir sonraki bakan, Hasan Ali Yücel
tarafından da desteklenen Tonguç'a göre, köyler içten canlandırılmalıdır. Bu sistem
kurulmuş, ülkenin dört bir yanında aktifleştirilmiş, köylerin kalkındırılması noktasında
da önemli adım olmuştur. Köy Enstitüleri aydınlar tarafından halk için kurulmuştur
Enstitüler; öğrencilerin yönetime katıldığı, üretimden gelen gücünün farkında olduğu,
eleştirel bilince sahip, bilime inanan gençlerin yetiştirildikleri; demokratik, laik,
çağdaş eğitim kurumlarıdır. Ayrıca vazgeçilmez temel alanlarından birisi de güzel
sanatlardır. Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Mahmut Makal, Ümit Kaftancıoğlu, Mehmet
Başaran, Pakize Türkoğlu, Ali Dündar, Hürrem Arman ve Dursun Akçam gibi isimlerin
eğitim aldığı enstitülerde Aşık Veysel, Ruhi Su, Cüneyt Gökçer hocalık yapmıştır.