Klinik Farmakolojinin Esasları

Üniversitelerde lisans düzeyindeki yaygın eğitim, özel durumu olan eczacılık fakülteleri dışında ilacın temel ve biraz da uygulamalı farmakolojisine ve kısmen de toksikolojisine odaklanmıştır. Böyle bir eğitimin hedeflerinden biri , ileride reçete yazacak tıp öğrencisini ve reçeteyi yapacak olan eczacılık öğrencisini gelecekte içine gireceği mesleğin temel gerektirilerini üstlenmeye hazırlamak ve sorumluluk alabilecek bir düzeye getirmektir. Oysaki ilacın üniversitelerde öğretilen derinliğinin ötesinde, ilaç endüstrisinde, ilaçla ilgili düzenleme kuruluşlarında görev alacakları, halk sağlığı elemanlarını, ekonomistleri, idarecileri ve sağlık istatistikçilerini ilgilendiren birçok özgül yanları da bulunmaktadır. Ne var ki klasik eğitim sistemimiz içinde lisans- üstü düzeyde bunlar üzerinde sistemli ve yapılandırılmış bir şekilde genellikle durul-mamaktadır. Bu kitabın amacı ilaç alanını meslek olarak seçecek ya da seçmiş olanların, formasyonlarında eksik kalacak ya da kalmış olan seçilmiş konularda derinliğine eğitilmeleri için olanak sağlamaktır. Çeşitli temel alanlarda eğitim ve öğretim gördükten sonra ilacı meslek olarak seçenler genellikle ilacı 'bitmiş' ürün şekliyle tanırlar.Onun nasıl geliştirildiğini, yalın bir kimyasal maddenin veya ham maddenin ilaç ürünü haline getirilirken hangi aşamalardan geçtiğini ve bunun için sarfedilen emeklerin çeşitliliğini ve yoğunluğunu bilmezler. Bunların da bilinmesi gerekir. Kitap burada ve daha önceki baskıların önsözünde belirtilen vizyon ve misyon içinde Türkiyede gönüllü insanlar üzerinde klinik araştırma yapılması için elzem olan düzenlemelerin yaşama geçirilmeye başlandığı 1993 yılından beri genişletilerek öğrenmek isteyenlerin ve çeşitli meslek mensuplarının kullanımına sunulmaktadır. Daha önceki baskılardan birinin önsözünde değindiğim gibi Bu amaçla yazılmış 'textbook' niteliğindeki klinik farmakoloji kitapları, gözlemlerime göre Avrupa ülkelerinde veya ABD'de pek yoktur veya az sayıdadır. Buna karşılık mültidisiplinerliğin olmazsa olmaz bir koşul olduğu klinik farmakoloji alanının temel öğeleri ile ilgili disiplinlerde, başta istatistik olmak üzere, özgül konulu monograflar veya yeni ilaç geliştirmek ya da başvuru dosyası hazırlamak ile ilgili teknik kitaplar görece fazla yayımlanmıştır. Kitabın güncel normlara göre yeni gelişen bir disiplinde eğitim ve araştırmaların tasarımlanmasında, geliştirilmesinde ve kaynak gereksinimlerinin karşılanmasında katkıda bulunacağını umuyorum. Kitabın arkasına konulan düzenlemelerle ilgili veya teknik kılavuz şeklindeki Ekler bazı kısımlarıyla kitabın ana konularını tamamlamakta, önemli kavram, tanım ve yaklaşımları açıklamaktadır.