Kızıl Oğuz

Mustafa Kemal Atatürkün baba soyu, Aydın/Sökeden gelerek Manastır Vilayetinin Debre-i Bala Sancağına bağlı Kocacıka yerleşmişlerdir. Aile sonradan (muhtemelen 1830larda) Selanike göç etmiş; Ali Rıza Efendi de muhtemelen 1839da Selanikte dünyaya gelmiştir. Dedesi Ahmet ve dedesinin kardeşi Hafız Mehmetin taşıdığı kızıl lakabı ve yerleştikleri nahiyenin adı olan Kocacıkın da gösterdiği üzere; Mustafa Kemalin baba tarafından soyu Anadolunun da Türkleşmesinde önemli roller oynayan Kızıl-Oğuz yahut Kocacık Yörükleri, Türkmenlerin den gelmektedir.

Atatürkün babasının soyu ile ilgili bilinenleri ortaya koymadan önce tarihi devamlılığı gösterebilmek için, Kızıl Oğuzlar ve Kocacıklar ile ilgili belgelere dayalı bilgilerin bilinmesi ve ailenin serüvenini bu temel üzerine oturtulması gerekmektedir. Böylece, Rumelinin Türkleşmesi ve Rumelinin Osmanlı Devleti dönemindeki teşkilatlanması içinde mesele daha iyi anlaşılmış olacaktır.

Mustafa Kemal Atatürkün anne soyu da Anadoludan gelerek Rumeliye iskân edilen Yörük veya Türkmenlere dayanmaktadır. Anne tarafından dedesi Vodina Sancağına bağlı Sarıgöl de denilen Kayalardan göçerek Selanik yakınlarındaki Lankazaya yerleşen, Sofu-zade (Sofi-zade) Feyzullah Ağadır. Yerleştikleri Sarıgöl bölgesi, Sofular lakabı ve ailedeki hatıraların gösterdiği üzere, Atatürkün anne soyu Konya Karamandan Rumeliye gelen ve bundan dolayı da Konyarlar şeklinde, Rumelideki diğer Yörük gruplarından farklı olarak bu adla anılan Yörüklerdendir.