Karizmatik Liderlik ve Toplumsal Değişim

Karizmatik otorite, tanrısal bir kaynaktan geldiği ileri sürülen ya da çok büyük bir kahramanlık gösterisine, doğaüstü güçlere veya örnek bir karaktere dayanan otoritedir. "İlahi ilham yeteneği" olarak tanımlandığı tarihten bu yana ileri sürülen görüşlerde ortak sayılabilecek temel düşünce, kaos ve bunalım dönemlerinin ürünü olduğudur.

Karizmatik liderler yerleşik, geleneksel yapının dışına çıkarak toplumu değiştirirler. Değişimin ilerleme mi, gerileme mi olduğunu yeni kurumsallaşma süreçleri değil, toplumun hisleri belirlemektedir. Karizmatik liderde halk adına yaşamak temel amaçtır.

Kitlelerin karşında bir orkestra yöneticisi gibidir. Elleri hüküm verir ve yasaklar. Kulakları yasanın kutsallığına saygısızlık yapılıp yapılmadığını araştırır.

Atatürk, Hitler ve Humeyninin yöneticiliğinden şüphe yoktur. Onlar, içinden çıktıları toplumu yönetmek için hem önlerindeki hem arkalarındakileri hesaba katarak el kaldırdılar. Kaldırdıkları ellerin anlamı için çok sayıda değerlendirme ve tartışma yapıldı, yapılmaya devam ediliyor.

Her üç liderin varlığı, toplumsal yaşamı köklü bir değişime uğratmıştır. Atatürk'ün ulus, Hitlerin ırk ve Humeyni'nin din temelli rejim anlayışlarıyla getirilen yeni kurumsallaşma, bir önceki kurumlaşmayı toptan reddedişin ifadesidir.