İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (Kutulu)

Mutlakiyete Dönüş 1. Cilt - Son Meşrutiyet 2. Cilt İç Savaş ve Sevrde Ölüm 3. Cilt İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, Birinci Dünya Savaşında Müttefik cephelerinin birer birer çöküşünün ardından, Osmanlı hükümetinin de barıştan başka bir yol kalmadığına karar vermesiyle başlayan uzun süreci mercek altına alıyor ve yorumluyor. Sina Akşinin çok ciltli çalışması sadece bu döneme ilişkin zengin akademik çalışmaların tümünden yararlanmakla kalmıyor, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti arşivlerinin yanı sıra İngiltere, Fransa ve ABD arşivleriyle de söylediklerini pekiştiriyor. Eserin Mutlakıyete Dönüş başlığını taşıyan ilk cildi, Mütareke kararının alınmasından Damat Ferit hükümetinin 2 Ekim 1919da çekilmesine dek uzanan dönemi kapsıyor. Akşin bu sürece, Mondros Mütarekesinin ardından meşrutiyetin fiilen rafa kaldırılarak monarşinin tekrar kuruluşunun nasıl damgasını vurduğunu gözler önüne seriyor. Ancak İstanbulda bu rejim mücadelesini veren padişah ve gölgesindeki hükümetler, iki büyük sınavdan da geçmek zorundaydı: Bir yanda İtilaf devletlerinin Mütareke hükümlerinin arkasına sığınarak başlattıkları işgaller ile bunlarla ilgili diplomasi sorunları, bir yanda da Anadoluda bu işgallere karşı başlayan Milli Mücadele İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadelenin Son Meşrutiyet başlığını taşıyan ikinci cildi Damat Feritin 2 Ekim 1919da hükümetten çekilip 5 Nisan 1920de geri gelişi arasındaki dönemi farklı bir açıdan inceliyor ve yorumluyor. Birinci cilt olan Mutlakıyete Dönüşte Mütarekeyle birlikte meşrutiyet rejimin yerini mutlakıyete bıraktığı süreç işlenir. Akşin ikinci ciltte bu sürecin arkasından gelen yeni dönemi ve yeni siyasal anlayışları ele alıyor. İstanbul hükümetlerinin Anadoludan yükselen demokratik-ulusçu Milli Mücadele ile ilişkilerinin olumlu yönde nitelik değiştirir görünmesi ve bu değişimin İstanbuldaki yansımaları ekseninde derinlemesine bir inceleme Dizinin üçüncü cildi İç Savaş ve Sevde Ölüm, Dördüncü Damat Ferit hükümetinin kuruluşundan Sevr Antlaşmasının imzalanmasına kadar uzanan zaman dilimini ele alıyor. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri olarak somutlaşan demokratik-ulusçu harekete karşı verilen İç Savaşı, emperyalist kuvvetlerin Osmanlı İmparatorluğuna yönelik planları ve Balkanları, Ortadoğuyu, Anadoluyu yeniden şekillendirme çabalarıyla birlikte işliyor.