İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık

Günümüz insanı, ihtiyaçlarını karşılamak için gereksinim duyduğu finansmanı daha çok faizli bankalardan faiz ödeme taahhüdüyle aldığı borçla karşılamakta; bunun faizsiz alternatifi olup olmadığını ise genelde düşünmemektedir. Pek çok insan ise faizsiz bir finansmanın olabileceğini temelden reddetmektedir. Faiz, İslamiyette kesin bir dille yasaklanmıştır. Bununla birlikte pek çok faizsiz finansman yolunun kullanımına izin verilmiştir. Dolayısıyla gereksinimlerini temin etmek zorunda olan bir kısım Müslümanlar, İslam tarihi boyunca bu faizsiz finansman yollarının kullanmışlardır. Faizsiz borç, mal ödünç vermek, kiralama, ortaklık, taksitli alım satım, selem, istisna vs. gibi akidler en çok kullanılan faizsiz finansman yollarıdır. Yaklaşık 40 yıldır dünya üzerinde varlık gösteren faizsiz bankalar İslamiyette meşru görülen faizsiz finansma yollarının kurumsal bir kimlik dahilinde uygulama iddiasındadırlar. Ortaklık yoluyla fon toplamaya ve bu fonu murâbaha (peşin alım taksitle satım) yoluyla işletmeye çalışmışdırlar. Ancak bu işlemlerini yaparken pek çok kesimden farklı gerekçelerle tenkidler almaktadırlar. Kredi kartı modern bir ödeme ve finansman aracıdır. Modern ekonomik hayatın önemli bir enstirümanı haline gelmiştir. Doğal olarak İslam hukukçuları da kredi kartı olgusunu her açıdan değerlendirmeye tabi tutmuşlardır. Ekonomik hayatın önemli bir meselesi de borçların vadesinde ödenmemesidir. Erken dönemlerden itibaren İslam hukukçularının bu olgu üzerinde durdukları; pek çok çağdaş İslam aliminin de meseleyi ele aldığı görülmektedir.