İnsan Hakları

Günümüzün en çok sorunsallı konularından biri olan insan hakları kavramı üzerine birbirinden çok farklı anlamalar ve yorumlar ortaya çıkmıştır. Niçin insan hakları üzerine ortak ve asgari bir uzlaşıma varılamamaktadır? Bu kavram üzerine farklı alanlardan yükselen yorumlar, kavramın karıştırılmasına, anlam kaybına uğratılmasına ya da istenilen bir içerikle tanımlanmamasına yol açmaktadır. Kısaca insan hakları kavramı gittikçe bulanıklaşmakta, çelişkili hale gelmekte ve bu durumun sonucunda da değer kaybına uğratılmaktadır. Doğal olarak insan hakları kavramı üzerine farklı disiplinlerdeki düşünürler ve bilim insanları fikir ve yorum öne sürmelidirler. Ancak tüm ileri sürülen anlamlarda insanın değeri korunmalı ve arttırılmalıdır. Bunun olabilmesi içinde öncelikle insan hakları kavramının tarihsel süreçteki gelişimini anlamak ve felsefecilerin bu kavrama yükledikleri anlam ve yorumları bilmek gerekmektedir. Felsefenin günümüzdeki işlevlerinden biri de kavram üzerine tanımlamalar yaparak kavramların yanlış ya da içeriğinden koparılarak yapılan yorumlara dikkat çekmektir. Bu nedenle filozoflar ve düşünürlerin yapması gereken önemli görevlerden biri olan kavramların yeniden içeriklendirilmesi ve anlamlandırılması günümüzde daha da ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı da, insan hakları kavramının felsefi bir incelemesini yaparak hem tarihsel süreçteki gelişme ve değişmelerini örneklemek ham de kavramın günümüzdeki anlamını ele alabilmektir. Çalışma, iki ana yaklaşımdan yola çıkarak hazırlanmıştır. Birinci yöntemimiz, insan hakları kavramının sistematik çözümlemesini yapmaktır. Bu nedenle, ilk yedi bölüm insan hakları kavramın değişik alt başlıklarda ele alıp, kavramın felsefi bir çözümlemesini yapmayı amaçlamıştır. İkinci yöntem ise, insan hakları kavramı üzerine yazılan yazıları bir araya getirip okuyucu ile buluşturmayı amaçlamaktadır. Böylece kavramı farklı düşünür ve felsefecilerin nasıl yorumladıklarını ortaya koyduklarını göstermeye çalıştık. Bu çalışmanın ortaya çıkma süreci, verdiğim insan hakları dersi ve çeşitli toplantılarda kavram üzerine yaptığım konuşmaları kapsamaktadır. Ülkemizde bu konuda çalışanların olmasına rağmen derli toplu olan çalışmaların sayısı çok azdır. Bu çalışma hem çeşitli eğitim kurumlarında okutulan insan hakları dersleri için bir kaynak olmayı hem de insan hakları üzerine bilgi edinmek isteyen genel okuyucuları göz önüne alınarak hazırlanmıştır.