Hukukun Temel İlkeleri El Kitabı (Büyük Boy)

HUKUK (TÜZE) KAVRAMI



§ 1. Toplum Düzeni ve Hukukun Rolü 1

I. Hukuk Kavramı: 1

II. Hukukun Rolü: 20

§ 2. Toplumsal Davranış Kuralları 27

I. Genel Olarak: 27

II. Ahlâk ve Görgü Kuralları: 27

III. Din Kuralları: 29

§.3. Yaptırım (Müeyyide) Kavramı 34

I. Genel Olarak: 34

II. Yaptırım Türleri: 34

§ 4. Hukukun Çeşitli Manâları 35

I. Müsbet (Pozitif) 35

II. Mevzu Hukuk: 35

III. Tabii veya İdeal Hukuk: 36

IV. Maddi Hukuk ve Yargılama Hukuku 36



İkinci Bölüm

HUKUKUN SİSTEMİ



§ 5. Özel Hukuk - Kamu Hukuku Ayrımı 37

I. Genel Olarak: 37

II. Kamu Hukukunun Çeşitli Dalları: 38

1) Anayasa Hukuku: 38

2) İdare Hukuku: 69

3) Ceza Hukuku: 69

4) Yargılama Hukuku: 69

(aa) Anayasa Yargısı 69

(bb) İdari Yargı: 104

(cc) Askeri Yargı: 105

(dd) Adlî Yargı: 106

5) Devletler Genel Hukuku / Uluslararası Hukuk 114

6) Mali Hukuk: 114

III. Özel Hukukun Çeşitli Dalları: 114

1) Medeni Hukuk: 114

2) Ticaret Hukuku: 115

3) Devletler Özel Hukuku: 118

IV. Karma Nitelikli (sui generis/Kendine Özgü) Hukuk Dalları: 133

1) İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku: 134

2) Fikri Hukuk : 134

3) Hava Hukuku: 135

4) Bankacılık Hukuku: 135

5) Uzay Hukuku: 135

6) Toprak Hukuku: 135

7) Basın Hukuku: 136

V. Gelişmekte Olan Hukuk Dalları 146

1) Maden Hukuku 146

2) Petrol Hukuku 147

3) İnsan Hakları Hukuku 147

4) Çevrebilim (Ekoloji) Hukuku 194

5) Avrupa Topluluğu / Birliği (AB) Hukuku 218



Üçüncü Bölüm

HUKUK KAYNAKLARI



§ 6. Hukukta Kaynak Kavramı 233

I. Genel Olarak Kaynak Kavramı: 233

II. Hukukun Yürürlük Kaynakları: 233

1) Yazılı Kaynaklar: 233

A) Yasalar: 233

B) Yasa Niteliğinde Kararnameler 240

C) Tüzükler: 241

D) Yönetmelikler: 241

E) Uluslararası Andlaşmalar: 241

F) İçtihadı (İnançları) Birleştirme Kararları: 242

2) Yazılı Olmayan (Yazısız) Kaynaklar: Töre (Örf ve Âdet) Hukuku: 270

3) Yardımcı Kaynaklar: 273

III. Hukuki Malzeme ve Aletleri Araştırma Karşılığı Olarak Kaynak 274



Dördüncü Bölüm

YASALAŞTIRMA



§ 7. Avrupa'da Özel Hukukun Gelişmesi 279

§ 8. Önemli Yasalaştırmalar 282

I) 1794 Tarihli Prusya Genel Yasası: 282

II) 1804 Tarihli Fransız Medenî Yasası: 283

III) 1811 Tarihli Avusturya Genel Yasası: 285

IV) 1896 Tarihli Alman Medenî Yasası: 286

V) 1907 Tarihli İsviçre Medeni Yasası: 288

§ 9. Deniz Avrupa Hukuk Sistemine Örnek Olarak İngiliz Hukuku 289

I) İngiliz Sistemi ile Kara Avrupası Özel Hukuk Sistemleri Arasındaki Esaslı Farkın Nedenleri: 289

II) İngiliz Hukukunun Öğelerine Bir Bakış: 290

1) Common Law: 290

2) Equity: 291

3) Statute Law: 294

4) Case Law (Örnek Olay Hukuku): 294

§ 10. Türkiye'de Medeni Hukuk Alanında Yasalaştırma Hareketi 299

I. Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Yasalaştırma: 299

1) İslâm Hukukunun Hukukî Yapısı: 299

2) İslâm Hukuku ve Kaynakları: 299

3) Yasalaştırma Hareketleri: 302

II. Türkiye'de İsviçre Medenî Yasasının Aynen Kabulü/İktibası 305

III. Medenî Yasanın Sistemi ve İçeriği: 315



Beşinci Bölüm

KAYNAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ



§ 11. Hukuk Kurallarının Uygulanması 333

I. Genel Olarak: 333

II. Hukuk Kurallarının Türleri: 333

§ 12. Yasanın Anlam Yönünden Uygulanması ve Yorumu 337

I. Genel Olarak: 337

II. Yorum Yöntemleri: 339

III. Medenî Yasanın Benimsediği Esas: 340

IV. Yorum Türlerı 341

V. Yasa Hükümlerinin UygulanmasI 342

§ 13. Hukukta Boşluk Kavramı ve Yargıcın Hukuku Bulması ve Yaratması 343

I. Hukukta Boşluk: 343

1) Yasadaki Tam Boşluklar (praeter legem boşluklar) - Yasa Kuralı İçindeki Boşluklar (intra legem boşluklar): 343

2) Gerçek Boşluklar - Gerçek Olmayan, Boşluklar: 369

II. Yargıcın Hukuku Bulması ve Yaratması: 369

1) Genel Olarak: 369

2) İsviçre - Türk Hukukunda Durum: 371

3) Yargıcın Değerleme Yetkisi: 371

4) Değerleme Yetkisinin Ölçüsü: 389



Altıncı Bölüm

HAKLAR



§14. Hakkın Anlamı ve Türleri 391

I. Hak Kavramı: 391

II. Hakkın Türleri: 391

A) Niteliklerine Göre: 391

(a) Mutlak Haklar - Nisbî Haklar: 391

B) Konularına Göre: 394

(b) Malvarlığı Hakları- Şahısvarlığı Hakları: 394

C) Kullanacak Kişiye Göre: 394

(c) Kişiye Bağlı Olan ve Olmayan Haklar: 394

D) Amaçlarına Göre: 395

(d) Yalın Haklar - Yenilik Doğuran Haklar (İnşai Haklar): 395

III. Mutlak ve Nisbi Haklar Arasındaki Farklar: 397

A) - Satış Sözleşmesinde: 398

B) - Kira Sözleşmesinde 399

§15. Aynî (Nesnel) Haklardan Mülkiyet / İyelik Hakkı 402

I. Genel Olarak 402

II. Mülkiyet / İyelik Hakkının Kapsamı 403

III. Mülkiyet / İyelik Hakkının Türleri 405

A) Paylı Mülkiyet / İyelik 405

B) Elbirliği (Ortak) Mülkiyeti / İyeliği 444

IV. Taşınmaz Mülkiyeti / İyeliği: 446

1. Aslen Kazanma - Devren Kazanma: 446

2. Tescille Kazanma - Tescilden Önce Kazanma: 446

A) İşgal: 448

B) Miras: 449

C) Kamulaştırma: 449

D) Yargı Organı Kararı ve Zorlu Yürütüm: 462

E) Kazandırıcı Zamanaşımı: 462

V. Taşınmaz Mülkiyetinin / İyeliğinin Kapsamı: 478

VI. Taşınmaz Mülkiyetinin/İyeliğinin Sınırlamaları: 480

VII. Taşınır Mülkiyeti /İyeliği: 484

1. Benimseme / Sahiplenme: 501

2. Bulunmuş eşya (Lukata): 501

3. Gömü (Define): 501

4. Düşen veya sürüklenen şeyler: 529

5. İşleme Sonucu Kazanma: 529

6. İki Şeyin Karışması ya da Birleşmesi Sonucu Kazanma: 529

7. Zamanaşımıyla Kazanma: 529

§. 16. Mülkiyetten Başka (Sınırlı) Nesnel Haklardan Yükümlenim (İrtifak) Hakları ve Taşınmaz Yükümü 530

I. Taşınmaz Yararına Yükümlenim (İrtifak) Hakkı: 530

II. Kişi Yararına Yükümlenim (İrtifak) Hakkı: 532

1. Yararlanım Hakkı: 533

2. Oturma Hakkı: 534

III. Düzensiz (Karma) Yükümlenim (İrtifak) Hakları: 535

IV. Taşınmaz Yükü: 538

§17. Mülkiyetten Başka (Sınırlı) Nesnel Haklardan Taşınmaz ve Taşınır Rehni (Sağlanca) Hakkı 539

I. Genel Olarak: 539

II. Taşınmaz Rehnine İlişkin İlkeler ve Kapsamı: 541

III. Ipotek 549

IV. Taşınır Rehni Hakkı: 553

§ 18. Nesnel (Aynî) Hakların Tesisinde Elmenlik ve Tapu Kütüğünün Rolü 564

I. Elmenlik (Zilyetlik): 564

1. Genel olarak: 564

2. Elmenliğin Türleri: 565

A) Bağımsız Elmenlik - Bağımlı Elmenlik: 565

B) Tek Başına Elmenlik - Birlikte Elmenlik: 565

C) Doğrudan(Dolaysız) Elmenlik - Dolayısıyla (Dolaylı) Elmenlik: 565

D) Hakka Dayanan Elmenlik - Haksız Elmenlik: 565

E) Hizmet Elmenliği: 565

3. Elmenliğin Kazanılması ve Sona E