Helenistik Felsefe _{Copleston Felsefe Tarihi}

Antik Ege kültürü Asya'nın görkemli kültürleri karşısında en azın¬dan çocuksu ve sönük görünür, sesiz tarihlerinde daha başından gelişime kapanan o despotik olgunlaşmalara karşıt olarak, birlikten yoksun atomik bir kaynaşma gibi durur. Ama tam bu bireysel öz¬gürlükten başka dayanıklı hiçbir öğesi olmayan kültürel akışkanlık¬ta bütün bir Dünya Tarihini devindirecek güdü diriliğini korudu, erken despotik bütünleşmeyi tanımayan özgür bireysellik tini ken¬dini evrensel insanlık idealleri olacak boyutlarda özgürce açındır-dı. Böylece estetik Güzelliği ilkin insanın kendisinde yaratan antik dünya Duyunç güzelliğine Erdem olarak anlatım verdi, bilinçsiz törel yaşamı özgür eğitim yoluyla entellektüel bir karakter yaşa¬mına biçimlendirdi. Yurttaşlık karakteri aynı özgür duyunç zemi¬ninde şekillendi, ve yasasını kendi duyuncundan belirleyerek kendi erdeminden başka hiçbir yetke tanımayan özgür yurttaşlık istenci Demokrasi olarak Kent-Devletinin istenci bireyin ve toplumun estetik, etikve entellektüel gelişiminin zemini ve güvencesi oldu. Aristoteles'in öğrencisi Büyük İskender bütün dünyaya kendi Beninin, o özgür Helenik İstencin biçimini vermek için sefere çık¬tığı zaman, eyleminde tarih Dünya Tarihi oldu, Akdeniz'den Orta Asya'ya uluslar evrensel bir Güzellik, Törellik ve Bilgelik kültü¬ründe kaynaştılar. Gene de tarihin bu renkli oyunu daha etkili bir birleştirici gücün, ezici Roma erkinin egemenliğinde sonlanacak, antik özgürlük Roma tininin disiplini, tüzenin despotizmi altında yitecekti. Özgür öz-denetimin ve soyut erdemin soylu simgesi olan Stoacılık bireyin iç korkusu ve bir güvensizlik dünyasına tepkisi olarak bir felsefe olmaktan çok bir yaşam görüşünün anla¬tımıdır.