Hazar Çalışmaları

Doğu Avrupa halklarının ortaçağa ilişkin tarihi, derin biçimde bozkır halklarınınkiyle iç içe geçmiştir. Doğu Avrupa´ya hayat veren su yolları, özellikle de uluslararası ticaretin hayati damarları olan İtil-Don-Donets kompleksi, bozkır sakinlerini bir mıknatıs gibi kendisine çekti. Doğal felaketler ya da zincirleme tepkiler sonucu yolunu Batı´ya çevirmek zorunda kalan Kuzey Çin sınırı boyundaki halkların bitmek bilmeyen mücadeleleri sebebiyle Orta Asya´daki yurtlarından kovulan göçebe, bu nehirleri kuşatan bozkırlara bir kez yerleştikten sonra iki dünyanın en iyisini yaşamanın tadına varabildi. Kuzey Kafkasya ve Ukrayna´nın geniş otlakları, göçebenin hayvan sürüleri için bolca besin temin ediyordu.