Hattabi'nin Hadis İlmindeki Yeri

Hadis ilminde, hadisleri doğru hıfz edip nakletmek kadar onları doğru anlayıp yorumlamak da önemlidir. Bu sahada vaz geçilmez isimlerden biri de Hattabîdir. Hattâbî; (ö. 388/998) dirâyetul-hadîs ilminin bazı meselelerini ilk defa formüle eden âlimdir. Sıhhat durumlarına göre hadislerin sahîh, hasen ve zayıf diye üçlü taksimi ona âittir. Hattâbî hadislerin dil yönünden açıklayan Garîbül-Hadîs adlı eseri ile diğer şerhlerin temelini atmıştır. Hattâbînin şerhlerinin temel metodu; kendisinden önce, hadislerin lafzî mânâ ve muhtevâsına yönelik ayrı ayrı yapılmakta olan çalışmaların tek çatı altında toplanmasıdır. Bu çalışmanın giriş bölümünde, hadis ilminin IV. asırdaki gelişme yönleri anahatlarıyla tanıtıldıktan sonra, Hattâbînin hayatı ve şahsiyeti ile ilgili bilgilere yer verildi. Birinci bölümde, Hattâbînin hadis ilmindeki yeri ve hadis ilmine katkıları incelendi. İkinci bölümde, dil ve muhtevâ açısından hadisleri şerh etmenin zarûreti ve Hattâbîden önce bu alanda yürütülen şerh faâliyetleri tespite çalışıldı. Şerh ettiği hadis kitaplarının temel nitelikleri belirtildikten sonra Hattâbînin, kendisinden önce yapılmakta olan, hadislerin dil ve muhtevâ bakımından açıklanmasını, kendi şerh metodu kapsamında birleştirmesi üzerinde duruldu.