Haklı Savaş ve İnsancıl Hukuk

"Savaşlar dünya tarihinde büyük değişimlerin ve dönüşümlerin temelinde yatan faktörlerin başında gelmektedir. İnsanlık tarihini bu kadar etkileyen başka bir olgu bulmak güçtür. İnsanlık, bilinen tarihinin yaklaşık yüzde doksanını savaşarak geçirmiştir. Medeniyetin gelişmesiyle birlikte savaşların sayısının ve yıkıcılığının azalması beklenirken, medeniyet geliştikçe savaşlar daha yıkıcı daha yaygın hale gelmiştir. Böylelikle savaş, tarihin olağan ve düzenli bir deneyimi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Brailsford 'insan savaşın ne olduğunu, ancak bittiği zaman anlar' der. Fakat günümüzde, savaşı anlamak için onun bitişini bekleme lüksümüz yok. Savaşlar çıkmadan onu anlamazsak zaten geriye anlamlandıracak pek bir şey kalmayacak."

(ARKA KAPAKTAN)



İÇİNDEKİLER



GİRİŞ

BÖLÜM I

Haklı Savaş Kuramı'nın Tarihsel Gelişimi ve Ortaya Çıkan Prensipler

A. Haklı Savaş Kuramı'nın Tarihsel Gelişimi

1. Ius ad Bellum-Ius in Bello Ayrımı

2. Yunan Geleneği ve Roma Hukuku

3. Dinlerin Ortaya Çıkışı ve Kurama Etkileri

4. Orta Çağ döneminde Haklı Savaş Kuramı

5. Modern Dönemde Haklı Savaş Kuramı

6. Günümüzde Haklı Savaş Düşüncesi

B. Tarihsel Süreç Sonucunda Ortaya Çıkan Prensipler

1. Ius ad Bellum

2. Ius in Bello



BÖLÜM II

İnsancıl Hukuk, Savaş ve Kuvvet Kullanımının Sınırlandırılması

A. İnsancıl Hukuk

1. İnsancıl Hukuk Düşüncesinin Doğuşu ve Kızılhaç Komitesi'nin Kuruluşu

2. Kanunlaştırma Çabaları, Sözleşmelerin Ortaya Çıkışı ve Uygulanması

3. Lahey ve Cenevre Hukukları

B. Savaş ve Silahlı Çatışma

1. Kuvvete Başvurma Hakkının Sınırlandırılması ve Yasaklanması

2. Milletler Cemiyeti Misakı

3. Lokarno Andlaşması

4. Kellogg-Briand Paktı

5. Birleşmiş Milletler Anlaşması

C. Silahlı Çatışmaların Sınıflandırılması

1. Uluslararası Silahlı Çatışmalar

2. Uluslararası Olmayan Silahlı Çatışmalar

3. Uluslararasılaşmış Silahlı Çatışmalar

4. Uluslararası Terörizm

5. Müdahaleler



BÖLÜM III

Haklı Savaş Kuramının İnsancıl Hukuk Boyutu

A. Sivillerin Korunması

B. Sivil, Savaşan ve Hukuk Dışı Savaşan Ayrımı

C. Meşru Hedefe İlişkin Sınırlamalar

D. Tarafların Saldırıya İlişkin Yükümlülükleri

1. Saldırıda Bulunan Tarafın Yükümlülükleri

2. Saldırıya Uğrayan Devletin Yükümlülükleri

3. Savaşan Tarafların Kullandıkları Silahlara İlişkin Sınırlamalar

E. İşgal Eden Devletin Egemenliğindeki Sivillerin Korunması ve Ciddi İhlal

1. Yaşam Hakkı

2. İşkence ve Kötü Muamele Yasağı

3. Yargılama Güvenceleri

F. Sivil Statünün Sağladığı Korumanın Kaybedilmesi

1. Mutlak Kayıp-Düşmanca Eyleme Doğrudan Katılma

2. Kısmen Mahrumiyet-Milli ve Askeri Güvenliğe Zarar Verici Eylemler

3. Olası Zararlar

SONUÇ



Ek 1: Görünmez Kurşun Çocuk!

Ek 2: Arap Baharı

Ek 3: Militarizmin Mantıksal Evrimi ve Modern Devlet

Ek 4: Bitmeyen Oyun

Ek 5: Büyük Veri ve İnsan Hakları