Gerçekçiliğin Deşifresi _{Kuantum Bilgisi ve Evren}

Gerçekliğin doğası nedir' Neden hiçlik değil de varlık var' İşte insanlığın sorduğu, Doğu ve Batıdaki düşünürlerin yüzyıllarca kafa yorduğu derin sorular. Vlatko Vedral, kumarhanelerdeki bahis stratejileriyle kuantum ışınlanma arasında köprüler kurduğu bu neşeli kitabında, o derin anlamlar taşıyan bilgi kavramı vasıtasıyla Evrenin yapısını nasıl anlamaya başlayabileceğimizi ve gerçekliğin o salt dokusunu bir anlığına nasıl sezebileceğimizi gösteriyor. Bırakın Vedral sizi modern fiziğin harikalar diyarına götürsün. Orada hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığını anlayacaksınız. Kuantum gerçekliğin, kuantum bilgisi ve olasılığının o esrarengiz etkileşimleri üzerine okuduğum en iyi değerlendirme. PAUL DAVIES, The Eerie Silence ve The Goldilocks Enigma kitaplarının yazarı. Yeni kuantum bilgi teorisi ve kuantum hesaplamalarının bize hayat, evren ve her şey hakkında söylediklerinin peşi sıra çıkılan hoş ve teknik olmayan bir keşif yolculuğu. DAVID DEUTSCH, The Fabric of Reality kitabının yazarı Bilgi sözcüğü, akla dizi dizi sayılar, devasa veri tabanları, modern dünyanın her bir yanından üzerimize fırlatılıveren top top kâğıtlar getiren alelade bir sözcük gibi görünebilir. Ancak bilgi, modern bilimin en derin kavramıdır. Evren ve içerisindeki her şey bilgi açısından anlaşılabilir. Bizler bilgiyiz. Evrim, kendi birimlerinin, yani genlerin düzenli değişimi yoluyla bilginin kalıtımını nitelendiriyor. Ölçümlenen her partikül, bir data seti yoluyla temsil ediliyor. Peki ölçümümüzün dışında da var oluyor mu' Kuantum teoriye göre hem evet hem de hayır. Şöyle ki, gerçekliği tecrübe edişimiz -gerçekliğin yaratılması- etkileşim yoluyla gerçekleşiyor. Vlatko Vedral bizi alıp, Claude Shannonın -telefon hatlarının kalitesini geliştirmek için tasarlanmış olan- bilgi tanımından, bu bilginin özsel öneminin giderek daha çok anlaşılması olgusuna götürüyor ve böylece termodinamikteki entropi kavramıyla bilginin derin bağlantısını kurmak suretiyle kuantum dünyasında bilgiyi yeniden formüle ediyor. Shannonın bilgi birimi, yani bit evet/hayır tercihi bakımından tanımlanıyor. Ancak kuantum dünyasında bu evet/hayır, hem öyle/hem de böyle durumuna dönüşüyor: kuantum ve bilgi yan yana getirildiğinde engin bir kavrayışsal alan açılıyor; öyle ki kendimizi kara deliklerin bilgi içeriği, ışınlanma potansiyeli, determinist bir evrenin rastlantısallıktan nasıl doğabileceği ve başka temel sorular üzerinde düşünürken buluyoruz. Modern bilimin, Doğu ve Batının harikaları ve bilgelerinin spritüel arayışlarıyla neler paylaştığını görüyoruz ve bu bakış açısı bizi Evrenin olası bir açıklamasını vermeye götürüyor. Bu öyle bir açıklama ki enfes bir yalınlık, acayiplik ve güzellik taşıyor. Öyle görünüyor ki Evren, kendi kendini oluşturuyor.