Gerçek Kişiler

İÇİNDEKİLER DÖRDÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ 4 ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ 5 İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ 6 ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 17 KİŞİLER HUKUKU GİRİŞ I. KİŞİ KAVRAMI 19 A. Gerçek Kişiler 20 B. Tüzel Kişiler 21 II. KİŞİLİK KAVRAMI 21 III. KİŞİLER HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 22 A. Eşitlik İlkesi 22 B. Özgürlük İlkesi 23 C. Kişiliğe Saygı ve Kişiliğin Korunması İlkesi 23 GERÇEK KİŞİLER § 1. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 25 I. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 25 A. Doğum 25 1. Doğumun tamamlanmış olması 25 2. Çocuğun sağ doğması 26 B. Ceninin Durumu 27 C. Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Durumu 28 II. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 29 A. Ölüm 29 1. Genel olarak 29 2. Ölümün ispatı 30 a. İspat yükü 30 b. İspat araçları 31 aa. Kişisel durum sicili 31 bb. Karineler 31 aaa. Ölüm karinesi 31 bbb. Birlikte ölüm karinesi 33 B. Gaiplik 34 1. Şartları 34 a. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma 34 b. Uzun zamandır haber alınamama 35 2. Yargılama usulü 35 a. Dava hakkı 35 b. Yetkili ve görevli mahkeme 36 c. İlân 37 3. Hükmün sonuçları 38 a. Aile Hukukuna ilişkin sonuçları 38 b. Miras Hukukuna ilişkin sonuçları 39 § 2. HAK EHLİYETİ 41 I. KAVRAM 41 II. HAK EHLİYETİNİN TEMEL İLKELERİ 42 A. Genellik İlkesi 42 B. Eşitlik İlkesi 42 III. HAK EHLİYETİNİN SINIRLANMASI 43 A. Yaş 43 B. Cinsiyet 44 C. Akıl Hastalığı 45 D. Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk 45 E. Şeref ve Haysiyet 46 F. Soybağı 46 G. Yabancılık 46 § 3. FİİL EHLİYETİ 47 I. KAVRAM 47 II. FİİL EHLİYETİ İLE HAK EHLİYETİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 48 III. FİİL EHLİYETİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ 48 A. Hukuka Uygun Fiillerde Bulunabilme Ehliyeti 48 B. Hukuka Aykırı Fiillerden Sorumlu Tutulabilme Ehliyeti 49 IV. FİİL EHLİYETİNİN ŞARTLARI 50 A. Ergin Olmak 50 1. Normal erginlik 50 2. Evlenme ile kazanılan erginlik 51 3. Mahkeme kararı ile kazanılan erginlik 52 a. Ergin kılınmanın şartları 52 aa. Onbeş yaşın doldurulmuş olması 52 bb. Küçüğün istemde bulunması 53 cc. Küçük velâyet altında ise velisinin rızası 53 dd. Küçük vesayet altında ise vesayet ve denetim makamının izni 54 ee. Küçüğün menfaatinin gözetilmesi 54 b. Karar ve sonuçları 54 B. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak 55 1. Kavram 55 2. Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran sebepler 57 a. Yaş küçüklüğü 57 b. Akıl hastalığı 57 c. Akıl zayıflığı 58 d. Sarhoşluk 58 e. Benzer sebepler 58 3. İspat yükü 58 C. Kısıtlı Olmamak 59 1. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 60 2. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 60 3. Özgürlüğü bağlayıcı ceza 61 4. İstek üzerine 61 V. FİİL EHLİYETİ YÖNÜNDEN KİŞİLERİN AYRIMI 62 A. Ehliyetliler 62 1. Tam ehliyetliler 62 2. Sınırlı ehliyetliler 62 a. Oy danışmanlığı 63 b. Yönetim danışmanlığı 64 c. Karma danışmanlık 64 B. Ehliyetsizler 65 1. Tam ehliyetsizler 65 a. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 66 aa. Kural 66 bb. İstisnalar 69 aaa. Bir irade açıklamasına gerek olmadan doğan hukukî sonuçlar 69 bbb. Hakkın kötüye kullanılması 69 ccc. Evlenme 70 ddd. Ölüme bağlı tasarruflar 71 b. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 71 aa. Kural 71 bb. İstisnalar 72 aaa. Kusursuz sorumluluk halleri 72 bbb. Hakkaniyet sorumluluğu 72 ccc. Ayırt etme gücünden geçici yoksun olanların hukuki sorumluluğu 74 2. Sınırlı ehliyetsizler 75 a. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 75 aa. Kanunî temsilcinin rızasına bağlı işlemler 75 bb. Kanunî temsilcinin rızasına bağlı olmayan işlemler 79 aaa. Karşılıksız kazanmalar 79 bbb. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 81 ccc. Başkalarını temsil 81 cc. Ehliyetin genişletilmesi 82 dd. Yasak olan hukukî işlemler 83 b. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 83 § 4. HISIMLIK VE YERLEŞİM YERİ 85 I. HISIMLIK 85 A. Hısımlık Kavramı 85 B. Hısımlığın Çeşitleri 85 1. Kan hısımlığı 85 a. Kan hısımlığının çeşitleri 85 aa. Üstsoy-altsoy kan hısımlığı 85 bb. Yansoy kan hısımlığı 86 b. Kan hısımlığının derecesi 86 c. Kan hısımlığının hukukî sonuçları 86 2. Kayın hısımlığı 87 a. Kayın hısımlığının çeşitleri 88 b. Kayın hısımlığının derecesi 88 c. Kayın hısımlığının hukukî sonuçları 88 3. Evlât edinmeden doğan hısımlık 89 II. YERLEŞİM YERİ 90 A. Kavram 90 B. Yerleşim Yerine Hâkim Olan Temel İlkeler 90 1. Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 90 2. Yerleşim yerinin tekliği ilkesi 91 C. Yerleşim Yerinin Çeşitleri 91 1. İradî yerleşim yeri 91 a. Oturma 92 b. Sürekli kalma niyeti 93 2. Saymaca yerleşim yeri 94 3. Yasal yerleşim yeri 94 a. Velâyet altındaki çocuklar 94 b. Vesayet altındaki kişiler 95 § 5. KİŞİLİK HAKKI VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI 97 I. KİŞİLİK HAKKI 97 A. Tanım 97 B. Kişilik Hakkının Nitelikleri 101 C. Kişilik Hakkının Konusunu Oluşturan Değerler 103 1. Hayat ve sağlık 103 2. Vücut bütünlüğü 105 a. Tıbbî müdahaleler 106 b. Organ ve doku nakli 108 c. Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler 112 3. Hayat alanı 113 a. Gizli hayat 115 b. Özel hayat 115 c. Kamuya açık hayat 116 4. Şeref ve haysiyet 121 5. Resim ve ses 126 6. Ad 128 7. Diğer kişisel değerler 131 D. Cesedin Durumu 131 II. KİŞİLİĞİN KORUNMASI 133 A. Kişiliğin Hukukî İşlemle Saldırılara Karşı Korunması 134 1. Hak ve Fiil Ehliyeti Açısından 135 2. Özgürlükler Açısından 135 B. Kişiliğin Hukuka Aykırı Fiille Saldırılara Karşı Korunması 139 1. Hukuka aykırılık 139 2. Hukuka uygunluk sebepleri 140 a. Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası 141 b. Daha üstün nitelikte özel yarar 145 c. Kamusal yarar 146 d. Kanunun verdiği yetkinin kullanılması 150 3. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılabilecek davalar 152 a. Koruyucu davalar 152 aa. Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası 153 bb. Saldırıya son verilmesi davası 154 cc. Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası 154 b. Tazminat davaları 157 aa. Maddî tazminat davası 157 bb. Manevî tazminat davası 158 cc. Kazancın geri verilmesi davası 161 4. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılacak davalarda davacı ve davalı sıfatı 162 a. Davacı sıfatı 162 b. Davalı sıfatı 164 5. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılacak davalarda yetkili mahkeme 164 § 6. AD VE ADIN KORUNMASI 167 I. AD KAVRAMI 167 II. ADIN ÇEŞİTLERİ 168 A. Zorunlu Adlar 168 1. Soyadı 168 2. Özad 169 B. Zorunlu Olmayan Adlar 169 1. Müstear ad 169 2. Lâkap 170 III. ADIN KAZANILMASI 170 A. Soyadının Kazanılm