Gemi ve Uçak İpoteğinin Hukuksal Temelleri

"...işbu çalışmada gemi ve uçak ipoteğinin Türk Hukuku bakımından hukuksal temelleri ve Özel Hukuk sistemi içindeki yeri araştırılacaktır. Bu amaçla aşağıda önce, rehinlerin Roma Hukuku'ndaki köklerine inilerek, "ipotek" teriminin anlamı araştırılacaktır (§ 2). Ardından, hem gemiler hem de uçaklar üzerindeki sınırlı aynî hakları ilgilendiren Milletlerarası Sözleşmeler tanıtılacaktır (§ 3). Alman Hukuku'ndaki yasama tarihçesine ayrılan kısımda (§ 4), gemiler üzerindeki rehin hakkının "sicile kaydedilen bir taşınır rehni"nden tam bir "taşınmaz ipoteği"ne nasıl dönüştüğü incelenecek, ayrıca bu sürece ilişkin kaynaklar ve öğreti tanıtılacaktır. Hemen sonra aynı inceleme Türk Hukuku için yürütülecek (§ 5) ve gemi ile uçak ipoteklerine ilişkin tüm yasal kaynaklar, kısa yasama süreçleriyle birlikte ortaya konulacaktır. Böylece saptanan yasal düzenlemelerin ışığında, gemiler ve uçaklar üzerindeki aynî haklar ve bunlara uygulanacak hükümler, ayrı bir başlık altında sistematize edilecektir (§ 6). Çalışmanın ikinci bölümünde, öncelikle her iki ipoteğe ilişkin kaynaklar araştırılacaktır (§§ 7-16). Bu kısımlarda, esas itibarıyla 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda kabul edilen gemi ipoteğine ilişkin kuralların başlıkları ve sistematiği izlenecek, ancak açıkça yanlışların ve uyumsuzlukların bulunduğu hâllerde, farklı bir sistematiğe gidilecektir. Kaynakların saptanmasına ilişkin araştırmada, "yasa koyucunun amacı neydi?" sorusu en ön planda tutulacaktır. Bu sebeple, kuralların Almanya ve Türkiye'deki yasama süreçleri, olabildiğince ayrıntılı bir şekilde incelenecek, yasama süreçlerinde görev alan tüm kişi ve kuruluşların eksiksiz bir şekilde saptanmasına ve düşüncelerinin yansıtılmasına çalışılacaktır. Dolayısıyla, öğretinin ve yargının ilgili kurallara ilişkin yorumları ve tartışmaları, yalnızca yasama amacının belirlenmesi açısından gerek görüldükçe incelemeye eklenecektir. Öğretide "gemi ipoteğinin türleri" başlığı altında yer verilen açıklamalar, tüm kurallar ele alındıktan sonra tartışmaya açılacaktır (§ 17). Ardından, gemi ve uçak ipoteğine ilişkin düzenlemelerin, İsviçre-Türk Eşya Hukuku ilkeleri bakımından bir değerlendirmesi yapılarak, bu ipoteğin hukuksal niteliği araştırılacaktır (§ 18). Çalışma, elde edilen temel sonuçlara ilişkin bir özet ile sona erecektir.