Elektronik Sözleşmeler

ELEKTRONİK SÖZLEŞMELER İnternet, Elektronik Ticaret ve Elektronik Sözleşmeler -İnternetin tanımı, tarihçesi, gelişmesi, teknik yapısı, uluslararası ve ulusal düzenlemeler -Elektronik ticaretin tanımı, avantajları ve biçimi -Elektronik sözleşmelerin tanımı, hukuki nitelikleri, özellikleri ve çeşitleri Elektronik Sözleşmelerin Kurulması ve Şekli -Elektronik ortamda yapılan irade beyanları ve sübjektif unsur yönünden "Bilgisayar Beyanları"nın değerlendirilmesi -Elektronik sözleşmelerin geçersizliği, yazılı şekli, elektronik imza ve çeşitleri İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...5 İÇİNDEKİLER...7 KISALTMALAR...11 KAYNAKÇA...13 GİRİŞ...29 I. KONUNUN ÖNEMİ VE SUNUMU...29 II. ÇALIŞMANIN AMACI VE KAPSAMI...30 BİRİNCİ BÖLÜM İNTERNET, ELEKTRONİK TİCARET VE ELEKTRONİK SÖZLEŞMELER §1. İNTERNETİN TANIMI, TARİHÇESİ, GELİŞMESİ, TEKNİK YAPISI, ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER...31 I. TANIMI...31 II. İNTERNETİN TARİHÇESİ...32 III. İNTERNETİN GELİŞMESİ...34 IV. İNTERNETİN TEKNİK YAPISI...35 1. İnternetin Süjeleri...36 a) Telefon/Telekomünikasyon İdareleri...36 b) İnternet Servis Sağlayıcıları (ISS)...36 c) Server...39 d) Hoşt...39 e) İçerik Sağlayıcılar...40 2. İnternetin Sağladığı Hizmetler...40 a) Elektronik Posta (e-mail)...,...40 b) FTP (File Transfer Protocol)...41 c) WWW (World Wide Web)...42 V. İNTERNETTE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER...43 1- Dünya Ticaret Örgütü (WTO)...44 2- Ekonomik İşbirliği ve Gelişme Örgütü (OECD)...45 3- Milletlerarası Ticaret Odası (ICC)...46 4- Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Kanunu Komisyonu (UNCITRAL)...48 a) Elektronik Ticaret Model Kanunu...49 b) Elektronik İmza Konusunda Yeknesak Kurallar Taslağı...50 5. Avrupa Birliği...51 a) "İç Pazarda Elektronik Ticaretin Hukuki Yönleri" Yönerge Tasarısı...52 b) "E-Europe - Herkes İçin Bilgi Toplumu" Bildirisi...53 c) 97/7/EC sayılı "Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yönerge"...53 d) 3 Aralık 1997 Tarihli "Telekomünikasyon, Medya ve Enformasyon Teknolojisi Sektörlerinin Biraraya Gelmesi ve Yönetmelik Uygulamaları Hakkında Yeşil Kitap: Enformasyon Toplumu Yaklaşımına Doğru"...54 e) 1999/93/EC Sayılı "Elektronik İmza Yönergesi"...54 VI. İNTERNETE İLİŞKİN ULUSAL DÜZENLEMELER...57 §2. ELEKTRONİK TİCARETİN TANIMI, AVANTAJLARI VE BİÇİMLERİ...61 I. ELEKTRONİK TİCARETİN TANIMLANMASI...61 II. ELEKTRONİK TİCARETİN AVANTAJLARI...63 III. ELEKTRONİK TİCARET BİÇİMLERİ...65 1. Mal Satışı...65 2. Hizmet Temini...66 3. Bilgi Temini...67 4. Dijital Ürün Temini...68 §3. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİKLERİ, ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ...71 I. GENEL OLARAK...71 II. ELEKTRONİK SÖZLEŞMENİN TANIMI...71 III. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN HUKUKİ NİTELİĞİ...73 1. Hazır Olmayanlar Arasında Yapılan Bir Sözleşme Olması...73 2. Katılmalı (İltihakı) Bir Sözleşme Olması...76 3. Mesafeli Satış Sözleşmesi Olması...82 IV. ELEKTRONİK SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ...89 l.EDI...89 2. Elektronik Posta Kullanımı ile Kurulan Sözleşmeler...92 3. Chat Kullanımı ile Kurulan Sözleşmeler...94 4. Web Sayfaları Üzerinden Akdedilen Sözleşmeler...96 a) Satım Sözleşmesi...96 b) İnternette Artırma Yoluyla Satım Sözleşmesi...98 c) Hizmet Temini...102 d) Bilgi Temini...103 e) Dijital Ürün Temini...106 İKİNCİ BÖLÜM ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN KURULMASI VE ŞEKLİ §4. ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILAN İRADE BEYANLARI VE SÜBJEKTİF UNSUR YÖNÜNDEN "BİLGİSAYAR BEYANLARI" NIN DEĞERLENDİRİLMESİ...111 I. GENEL OLARAK...111 II. ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILAN İCAP VE İCABA DAVET...113 III. İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN İRADE BEYANLARININ HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN KANAATİMİZ...118 IV. ELEKTRONİK İRADE BEYANLARININ MUHATABIN HAZIR BULUNUP BULUNMAMASI AÇISINDAN YAPILAN SINIFLANDIRMADA YERİ...120 V. ULAŞMASI GEREKLİ İRADE BEYANLARININ ULAŞMA ANININ TESPİTİNDE "RİZİKO PAYLAŞIMI İLKESİ"...125 VI. RİZİKO PAYLAŞMA İLKESİ AÇISINDAN ELEKTRONİK POSTANIN ULAŞMA ANININ TESPİTİ...128 1. Bu Hususta İleri Sürülen Görüşler...128 a) Olağan (Adi) Posta İletimine Dair İlkelerin Uygulanması Görüşü...128 b) Faksın Ulaşma Anı ile İlgili İlkelerin Uygulanması Görüşü...129 c) Servis Sağlayıcının Fonksiyonunu Esas Alarak Ulaşma Anını Tespit Eden Görüş...131 d) Elektronik Posta Kutusuna Depolanma Anını Esas Alan Görüş...134 2. Görüşümüz...136 VII. ULAŞMA İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ SORUNLAR...137 1. Ulaşmanın Engellenmesi...137 2. Elektronik Posta Yoluyla Yapılmış İrade Beyanlarının Geri Alınması...140 3. Elektronik Posta ile İletilmiş Bir Sözleşme Teklifinin (İcabm) Bağlayıcılığı... 143 §5. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN GEÇERLİLİĞİ, YAZILI ŞEKİL, ELEKTRONİK İMZA VE ÇEŞİTLERİ...145 I. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN GEÇERLİLİĞİ...145 1. Genel Olarak...145 2. Sözleşmelerde Yazılı Şekil...148 3. Yazılı Sözleşmelerde İmza Unsuru...148 a) Sona Erdirme (Tamamlama) Fonksiyonu...149 b) Uyan Fonksiyonu...149 c) ispat Fonksiyonu...150 4. Şekle Uyulmamasının Sonuçları...150 a) Butlan Görüşü...150 b) Kendine Özgü (Sui Generis) Hükümsüzlük Görüşü...151 c) Yokluk Görüşü...151 d) İptal Edilebilir Olma Görüşü...152 II. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERDE YAZILI ŞEKİL...152 III. ELEKTRONİK İMZA...154 1. Dijital İmza...156 a) Dijital İmza Tekniği...159 b) Öz Değer...160 c) Zaman Damgası...162 d) Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı...164 2. Biyometrik İmza...169 3. Güvenli Elektronik İmza...171 IV. TÜRK İSPAT HUKUKU AÇISINDAN ELEKTRONİK BELGELER...174 SONUÇ...179