Elazığ Efsaneleri

Anonim Halk Edebiyatının bir türü olan efsaneler; şahıs, yer ve hadiselerle ilgili olarak anlatılmakta olup, bunların esas vasıflarının inandırıcılık olduğu söylenebilir. Efsanelerden bazılarının kaynakları çok eski devirlere kadar gidebilmektedir. Şahıs ve hadiselerle ilgili olarak anlatılan efsanelerde olağanüstü vasıfların var olduğu bilinmektedir. Efsaneler, belirli bir üslup ve şekillerinin bulunmayışları sebebiyle, diğer türlerden kolaylıkla ayırt edilebilir. Kitapta, Elâzığ il sınırları dâhilinde halen anlatılmakta olan efsaneleri, derleme metotlarına uygun bir şekilde sözlü kaynaklardan derlenmiş ve derlenen metinler üzerinde bilimsel çalışma yapmak gaye edinilmiştir. Bu çalışmada 80 efsane metni yer almaktadır. Kitapta, Giriş dışında Üç Bölüm ve Netice ile Metinler bulunmaktadır. Giriş kısmında, Elâzığ ili hakkında genel bilgiler verildikten sonra, efsane metinlerinin derlenmesi ve yazıya geçirilmesi hususlarında açıklamalar yapılmıştır. Birinci Bölümde, efsane türünün kavram özellikleri ile, anlatmaya dayanan diğer türlerle münasebetleri incelenmiştir. Ayrıca Türkiyede neşredilen efsanelere ait yayınlar tanıtılmış, daha sonra da Elâzığ efsanelerine ait çalışmalar gözden geçirilmiştir. İkinci Bölümde ise, dünyada ve Türkiyede yapılan efsane tasniflerinden bahsedildikten sonra, derlenen metinler, kutsal, gerçek ve olağanüstülükleri bakımından incelenmiş; metinlerin, Anadolu-Türk Efsaneleri ve Türk dünyasında anlatılmakta olan diğer efsanelerle benzerliklerine işaret edilmiştir. Üçüncü Bölümde incelenen 80 metinde yer alan motifler tespit edilmiştir. Çalışmanın Netice kısmında ise, efsanelerin incelenmesi ile mukayesesinden elde edilen sonuçlar, ana hatlarıyla ortaya konmuştur. 1987 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 19 yıl sonra yayınlanabilmiştir. Elâzığ efsaneleri hakkında 1987 yılında sonra da pek çok neşriyat yapılmıştır. Bunlardan bazılarına, eserimizle ilişkisi nispetinde değinilmiştir. 1989-1997 yılları arasında hazırladığımız üç bildiri ile iki makale çevirisi de, yeniden gözden geçirilerek, bu kitaba konmuştur.