Ebul'ulâ Mardin _{Cumhuriyet Devrinde Bir Osmanlı Alimi}

Prof. Dr. Hüseyin Hatemi
Hukuk tarihimizin önemli isimlerinden Ebul'ulâ Mardin (1881-1957) seçkin bir Osmanlı âlimi ve vefatına yakın bir zamanda kendisine diyanet işleri reisliği teklif edilen önemli bir İslam bilginidir. Bu çalışmada Ebul'ulâ Mardin'in dikkate değer yaşam öyküsünün yeniden oluşturulması amaçlanmıştır. Ebul'ulâ Mardin, ülkemizde önemli bir medeni hukuk hocası olarak tanınmasının yanı sıra; Sırât-ı Müstakîm dergisinin Eşref Edib ile beraber kuruculuğunu üstlenen, Kelime-i Tayyibe isimli dergiyi yayınlayan, meşihat mektupçuluğu döneminde İlmiyye Sâlnâmesi eserinin ortaya çıkmasını sağlayan ve yaşamının son döneminde hal tercümesi yazma faaliyetini Huzûr Dersleri isimli eseriyle sürdüren önemli bir âlimdir. Buna rağmen kendisi hakkında kapsamlı bir çalışma yapılmamıştır. Elinizdeki çalışma bu boşluğu doldurmaya yönelik bir çabanın ürünüdür. Sezer Şimşek İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü araştırma görevlisi.

Merhum Hocamız Ord. Prof. Ebul'alâ Mardin'in hayatı ve eserleri hakkında yine merhum Hocamız Prof. Dr. İsmet Sungurbey'in ilk kez Kültür Bakanlığı Yayınları arasında basılan bir monografisi yayınlanmıştı. Ancak hakkındaki eser ve yazılarda Hocamızın daha çok Cumhuriyet sonrası Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi olarak faaliyetleri hakkında bilgi veriliyordu. Oysa Hocamızın bir de Cumhuriyet öncesinde ve doğrudan doğruya pozitif hukuk ile ilgisi olmayan düşünce yazıları vardı. Elinizdeki tez özellikle bu eksikliği gidermekte, Osmanlı Yönetiminin son dönemi ile Cumhuriyet Döneminin yirminci yüzyılın ilk yarısına ait olan bölümünün geçiş sorunları hakkında da ilham verici olmaktadır.