Dünden Bugüne Kürtler

Kürdistan'ın sosyo-ekonomik gelişmesiyle ilgili sorunlar eskiden beri Sovyet kürdologlarının da dikkatini çekmektedir. Bilimsel yazınımızda bir dizi ilginç makale bu sorunlara adanmıştır. T.Aristova, A.Vasilyevskiy, O.L.Vilçevskiy, A.İ.Kalavej, Ereb Şemo (A.Şamilov), Celilê Celil ve diğerleri bu konunun işlenmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu araştırmacılar daha çok Kürdistan'ın çeşitli bölgelerinde, bu arada İran ve Türkiye Kürdistan'ında 1917 yılına dek tarım ilişkilerinin gelişme sorunlarını incelemektedirler. Bir bütün olarak günümüz Kürdistan'ına gelince, bu konu şimdiye kadar bilim adamlarımızın özel araştırma konusu olmamıştır. Ancak Sovyet bilim adamları S.N.Alitovskiy'in, V.V.Vavilov'un, V.P.Viktorov'un, A.İ.Demin'in, M.S.İvanov'un, P.P.Moiseyev'in çağdaş Irak, İran, Türkiye ve Suriye'nin çeşitli ekonomik gelişme sorunlarını aydınlığa kavuşturmuş olan çalışmaları, bu ödevi büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. Bu çalışma, yakın ve en son dönemi (XVIII-XX. yüzyıl) kronolojik olarak kapsamaktadır. Ancak Kürdistan'da sadece feodal ilişkiler değil, aynı zamanda soy-kabile ilişkileri halihazırda korunduğu için biz, sosyo-ekonomik ilişkilerin evrimini ve emekçi kitlelerinin ortaçağdaki durumunu da izlemeyi amacımıza uygun gördük. Kürtlerin aile yapısına, günlük yaşamına, törelerine ve geleneklerine tarafımızdan özel önem verilmiştir. Kürt yazınına ve basınına ayrı bir bölüm ayrılmıştır. Yakın ve en son dönemde Kürdistan'daki sosyo-ekonomik gelişmeler konusunda Sovyet tarihçiliğinde yapılmış ilk araştırma denemesidir. Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu