Diyarbakır Tarihi

Etrafı 5000 metre uzunluğundaki surlarla çevrili bulunan Diyarbakır, tarihin her döneminde bilimde, sanatta edebiyatta ve kültürde birçok şahsiyetin yetiştiği muhkem bir şehirdir. Diyarbakırın ilk yerleşim yeri olan İçkaledeki Virantepede bulunan Artuklu saraylarında, Artuklu hükümdarı Melik Salih Mahmut (1200-1222) döneminde Ebul-İz adındaki bilginin yaptığı söz ve saz alemlerinde hizmet eden, saz çalan makine adamlar, kullanılan otomatik kaplar, fıskiyeler, ağzından şarap dökülen tavus kuşları, su terazileri o günkü kültür ve medeniyet düzeyinin Diyarbakırda hangi seviyede olduğunun bir göstergesidir. Diyarbakırın Ergani içerisinde dünyaya gelen Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan ve döneminin matematikçisi Mahmud can, edip ve bilgin Kadı Mesihüddin İsa Sâvcı, Ali Kuşçu, İdris-i Bitlisi ve Kitab-ı Diyarbakıriyya yazarı Tahranlı Ebubekir, Akkoyunlu döneminin Diyarbakıra bıraktığı en önemli izlerdir.