Derviş Tarzı Türk Edebiyatı _{Ve Sıdkı Baba Divanı}

Tasavvufî Türk Edebiyatı", "Dinî-Tasavvufî Türk Halk Edebiyatı", "Dinî-
Tasavvufî Halk Edebiyatı", "İslâmî Türk Edebiyatı", "Türk Tasavvuf
Edebiyatı" gibi adlar verildiği görülür. Beslenme ve seslenme mekânları
genellikle "tekke" çevreleri olduğu için, bu edebiyat şubesine "Tekke
Edebiyatı" adı da verilir. Bilindiği gibi "Âşık", "Ozan", "Saz Şairi", "Çöğür
Şairi" gibi adlarla anılan ve genellikle "Âşık" adı etrafında toplanan
sanatçılar tarafından oluşturulan edebiyata -temsilcilerinden
hareketle- "Âşık Tarzı Türk Edebiyatı" adı verilmektedir. Öyleyse "Ata",
"Dede", "Baba", "Hoca/Koca", "Pir", "Eren", "Evliya", "Şeyh", "Mürşit",
"Abdal", "Miskin", "Kemter", "Emre", "Derviş" gibi adlarla anılan ve
genellikle "Derviş" adı etrafında toplanan mutasavvıf sanatçılar
tarafından oluşturulan edebiyata da -temsilcilerinden hareketle-
"Derviş Tarzı Türk Edebiyatı" adını vermek mümkündür. Aynı şekilde
"Âşık Tarzı Türk Edebiyatı"na kısaca "Âşık Edebiyatı" adı verildiği gibi,
"Derviş Tarzı Türk Edebiyatı"na da kısaca "Derviş Edebiyatı" adı
verilebilir.
Sıdkı Baba Dîvânı yalnızca bir şairin şiirlerinden oluşmamaktadır.
"Dîvân"da, Sıdkı'nın şiirlerinden başka Yunus Emre, Eşrefoğlu Rumî,
Emir Sultan, Pir Sultan Abdal, Şah İsmail Hatayî, Hüznî, Hasan Coşkun
gibi derviş-şairlerin bazı şiirleri ve bunlara yazılan nazireler de yer
almaktadır. Hatta Ruhsatî gibi bazı âşıkların şiirleri ile bu şiirlere
yazılan nazirelere de yer verildiği görülmektedir. Bu sebeple, bu
"Dîvân"ı kısmen bir nazire kitabı olarak görmek de mümkündür.
Bayram Durbilmez tarafından hazırlanan kitapta, derviş tarzı Türk
edebiyatı hakkında genel bilgiler verilmekte ve Sıdkı Baba Dîvânı çeşitli
yönleriyle incelenmektedir. Kitapta derviş tarzı Türk edebiyatını
oluşturan ve/veya geliştiren zümreler, yüzyıllara göre derviş tarzı Türk
edebiyatının önemli temsilcileri ve eserleri, derviş tarzı Türk edebiyatı
ve temsilcileri üzerine yapılan çalışmalar, derviş-şairlerin geçirdikleri
aşamalar ve derviş tarzı Türk edebiyatı gelenekleri ana hatlarıyla
değerlendirilmektedir. Şairin, Sıdkı mahlaslı diğer şairler içindeki yeri
belirlenmekte, hayatı ve şairliği incelenmekte, şiirlerinde kullanılan
vezin, kafiye, ayak, nazım şekilleri ve nazım türleri, dil ve üslûp
özellikleri ayrıntılı olarak değerlendirilmektedir. Şiirlerin konuları
açısından da incelendiği çalışmada ayrıca "Dîvân"da bulunan metinler
de tenkitli olarak verilmektedir.