Ceza Yargılaması Hukukunda Olağanüstü Bir Kanun Yolu Olarak Kanun Yararına Bozma _{ve Türk Ceza Hukukuna İlişkin Güncel Yargıtay Kararları}

Öğretide -olağanüstü temyiz- de denilen ve 1412 sayılı CMUK. nun 343. maddesinde düzenlenen -yazılı emir ile bozma- yasa yolu, 5271 sayılı CYY. nın 309 ve 310. maddelerinde -kanun yararına bozma- başlığı altında yeniden düzenlenmiştir. Anılan hükümlerde kanun yararına bozmanın koşulları ve usulü gösterilmiş, bozma sonrası yapılacak işlemler ve bu işlemleri gerçekleştirecek merciler ile bozma kararının etkileri, bozulan hüküm veya kararın türü ve bozma nedenlerine göre ayrımlar yapılarak ayrıntılı biçimde belirtilmiş ve istisnai hallerde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına da doğrudan kanun yararına bozma yoluna başvurma yetkisi tanınmıştır. Kanun yararına bozma yolu ile hakim veya mahkemelerce verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen cezaya ilişkin karar veya hükümlerdeki, maddi hukuka veya yargılama hukukuna ilişkin hukuka aykırılıkların giderilmesi ve ülke sathında uygulama birliğine ulaşılması amaçlanmıştır. 1 Haziran 2005 tarihinde 765 sayılı Türk Ceza Yasası ile 1412 sayılı Ceza Muhakemesi Usulü Yasası ve Ceza Hukukuna ilişkin diğer birçok yasanın yürürlükten kalkması ve yeni yasaların yürürlüğe girmesi, kanun yararına bozma yolunun önemini ve işlevini artırmıştır. Yeni yasaların uygulanmasına başlanmasıyla ortaya çıkan sorunların ve duraksamaların çözümlenmesi ihtiyacı, kanun yararına bozma yoluna başvuru sayısında büyük bir artışa neden olmuştur. Buna koşut olarak 2004 yılı Temmuz ayından beri görev yaptığım kanun yararına bozma bölümünde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Yargıtay dairelerince verilen kanun yararına bozma kararlarına yapılan itiraz yasa yoluna başvuru sayısı da her geçen gün artmıştır. Kanun yararına bozma kararlarına yönelik itiraz başvuruları üzerine verilen Ceza Genel Kurulu kararları; bu yasa yolunun niteliği, işlevi, özelliği ve sonuçlarını ortaya koymasının yanında Türk Ceza Yasası ve Ceza Yargılama Yasası ile özel ceza yasalarında düzenlenen çok sayıda suçun ve - veya konunun aydınlatılmasını sağlamış bulunmaktadır. Bunlar arasında; kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret, genel güvenliği tehlikeye sokmak ve gürültü çıkarmak, trafik güvenliğinin tehlikeye sokmak, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak, ruhsatsız silah taşımak ve bulundurmak, ruhsatsız av tüfeği bulundurmak ve taşımak, başkalarını rahatsız etmek, alacaklısını zarara uğratmak sokmak kastiyle mevcudunu eksiltmek, mal beyanında bulunmamak, taahhüdü ihlal, nafakaya ilişkin kararı yerine getirmemek, menşei şahadetnamesiz hayvan nakletmek, 5253 sayılı Dernekler Yasasına aykırılık suçları ve eylemleri ile lehe yasanın saptanması, yaş küçüklüğü halinde ceza indirimi, tutukluluk süresinin mahsubu, kısa süreli özgürlüğü bağlayıcı cezanın seçenek yaptırım ve tedbirlere çevrilmesi zorunluluğu, özgürlüğü bağlayıcı ceza yerine hükmedilen adli para cezasının ödenmemesi halinde yapılacak işlem, hapis cezasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik tedbiri, cezanın ertelenmesi ve belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, cezanın belirlenmesi, seçenek yaptırım olarak öngörülen adli para cezasının saptanması, zoralım, mülkiyetin kamuya geçirilmesi, hafif hapis ve hafif para cezalarının idari para cezasına dönüştürülmesi, disiplin ve tazyik hapsinin niteliği, basın özgürlüğü ile cevap ve düzeltme hakkı, Kabahatler Kanunu uyarınca verilen idari para cezalarında yasa yolu, arşiv kaydının silinmesi, hüküm veya kararların tebliği, usulsüz tebligat halleri, hükümlerde yasa yolunun türü, süresi, mercii ve şeklinin gösterilmemesi, yasa yolu süresinin başlangıç tarihinde yanıltma, eski hale getirme, ilgililerin ve Cumhuriyet savcısının yasa yolu ve merciinde yanılması, hakkında dava açılmayan kişi hakkında hüküm kurulması, kesinleşmiş mahkumiyet hükmünde değişiklik yargılamasının yöntemi ile verilen kararın niteliği ve başvurulacak yasa yolu, 5320 sayılı Yasanın 8-2. maddesi uyarınca dosyanın mahkemesine iadesi işleminin niteliği ve sonuçları, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının niteliği ile yasa yolunun türü ve yasa yolu incelemesinin kapsamı gibi konular yer almaktadır. Bu çalışma; kanun yararına bozma yasa yolunun amacı, kapsamı, niteliği, koşulları, nedenleri, sonuç ve etkileri ile öneminin ortaya konulması, yasa yoluna ilişkin emsal nitelikte kararların öğrenilmesi, uygulayıcılar için başvuru kaynağı olması ve bilimsel çalışmalara katkı sağlaması amaç ve düşüncesiyle yapılmıştır. Kitapta, konu ile ilgili İçtihadı Birleştirme Kararlarına, 01. 06. 2005 tarihinden kitabın yayımı çalışması anına kadar yazımı tamamlanmış tüm Ceza Genel Kurulu kararları ile 1412 sayılı Yasanın yürürlükte olduğu döneme ait olup güncelliğini hala korumakta olan Ceza Genel Kurulu Kararlarına yer verilmiş, ayrıca değişik konulara ilişkin kanun yararına bozma istemlerine ilişkin daire kararları belirli bir sistematik içinde okuyucuya sunulmuştur.