Çağdaş Müslümanın Kimlik Krizi

Bu çalışma, Londra'da The Muslim Institute'nin düzenlediği Ulusçuluğun Ümmet Üzerindeki Etkisi konulu "I. Dünya Semineri"ne (1985) sunulan tebliğlerden biridir. Çalışmanın "Ben kimim'" başlıklı girişinde iki İngiliz yazarının görüşlerine yer veriliyor: "Bugün laik bir ulusçuluğun önünden tedricen çekilen, zayıf bir İslâm müşahade etmekteyiz... İslâm'ın klasik dinî ve siyasî bütünlük mefhumu, şimdilerde din ile siyasetin ayrılması fikri ile tehdit edilmektedir" (E. J. Rosenthal). "Zamanımızda da buna benzer bir mücadele yaşanmaktadır; Lât ve Uzza'ya karşı değil... Fakat devletler, ırklar ve uluslar denen putlar takımına karşı; bu defa putlar gâlip gözükmektedirler. (B. Lewis). Müslüman toplumlardaki en son gelişmeler hakkında yapılan bu tarz çalışmalar toplumun bir kriz hâli içinde olduğunu yansıtmaktadır. Teoride hem ümmet, hem de ulus-devlet, bir fertten sadakat önceliği istemektedir ve hem laik, hem de İslâmî fikirlerin varlığı bir kimlik krizi ortaya çıkarmıştır. Kitapta "İslâmî benliğin kavranması" başlığıyla ek bir bölüm de yer almaktadır. Yazar, çalışmasını üç ülke: Mısır, Pakistan ve Türkiye'deki ulusçu düşüncenin yapısı üzerine oturtmaktadır.